Biên phòng - Đại hội đồng Liên Nghị viện các quốc gia Đông Nam Á lần thứ 43 (AIPA-43) vừa diễn ra tại Campuchia với chủ đề “Cùng nhau tiến bộ vì một ASEAN tự cường, bao trùm và bền vững”. Sau 2 kỳ Đại hội đồng liên tiếp được tổ chức trực tuyến do tác động của đại dịch Covid-19, đây là lần đầu tiên Đại hội đồng AIPA được tổ chức theo hình thức trực tiếp.
Tinh thần đoàn kết vượt thách thức
Đại hội đồng AIPA-43 tập trung thảo luận các vấn đề về hòa bình, an ninh, chủ nghĩa đa phương và vai trò trung tâm của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN); tăng cường ngoại giao nghị viện để thúc đẩy hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực; thúc đẩy hợp tác nghị viện vì sự tăng trưởng kinh tế bao trùm và bền vững thông qua cách tiếp cận tích hợp các tiêu chí môi trường, xã hội và quản trị; nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa trong chuyển đổi số và thúc đẩy du lịch, phục hồi kinh tế; tăng cường chuyển đổi số để bảo vệ xã hội toàn diện; bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ vì sự phục hồi bền vững, bao trùm và tự cường sau đại dịch Covid-19; nâng cao vai trò của nữ nghị sĩ trong việc đẩy mạnh chương trình nghị sự về phụ nữ, hòa bình và an ninh; phát huy sự tham gia của thanh niên vì một cộng đồng ASEAN thịnh vượng và phát triển bền vững.
Quốc vương Campuchia Norodom Sihamoni cho biết, Đại hội đồng AIPA-43 đã bám sát thực tiễn mà khu vực Đông Nam Á đang phải đối mặt, đồng thời, thể hiện tinh thần đoàn kết thực sự, cam kết vượt qua những thách thức hiện tại để đạt được một nền hòa bình và thịnh vượng hơn cho tương lai của khu vực. Ngoại giao liên nghị viện đóng vai trò rất quan trọng và cần được thúc đẩy song song với những nỗ lực tương ứng của các chính phủ để cung cấp động lực mới vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng của Cộng đồng ASEAN.
Trong quá trình thảo luận, lãnh đạo Quốc hội, Nghị viện các nước thành viên AIPA đều nhất trí, những thách thức hiện hữu của khu vực và thế giới đang đối mặt đòi hỏi nỗ lực của cộng đồng quốc tế, nhất là các bên liên quan hợp tác chặt chẽ, tuân thủ luật pháp quốc tế, đối thoại hòa bình và hành xử có trách nhiệm.
Tại AIPA-43, Chủ tịch Thượng viện Campuchia Samdech Say Chhum nhấn mạnh, quan hệ đối tác nghị viện cần được củng cố hơn nữa để hiện thực hóa một Cộng đồng ASEAN có thể mang lại lợi ích cho tất cả các dân tộc, cho hiện tại và các thế hệ tương lai. AIPA-43 là cơ hội quý báu để quốc hội, nghị viện các nước thúc đẩy nhu cầu tăng cường sức mạnh tổng hợp với các đối tác trong chính phủ để đẩy mạnh hơn nữa sự phục hồi bền vững, hỗ trợ phát triển hướng tới con người, lấy con người làm trung tâm, không để ai bị bỏ lại phía sau và xây dựng một xã hội bền vững, sẵn sàng đối phó với các cuộc khủng hoảng trong tương lai.
Bày tỏ vui mừng, Thủ tướng Campuchia, Chủ tịch ASEAN Samdech Techo Hun Sen khẳng định, 3 năm đại dịch Covid-19, ASEAN đã cùng nhau hợp tác và đồng lòng khống chế thành công dịch bệnh trên tinh thần hiểu biết, tương trợ, đặc biệt là đã bước vào giai đoạn khôi phục kinh tế-xã hội.
Theo Chủ tịch Quốc hội Campuchia, Chủ tịch AIPA-43 Samdech Heng Samrin, AIPA-43 diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm 45 năm Ngày thành lập AIPA và 55 năm Ngày thành lập ASEAN nên kỳ Đại hội đồng này có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Năm 2022, Campuchia cũng đã đăng cai tổ chức thành công các Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 40, 41 và các hội nghị cấp cao liên quan đạt được sự đồng thuận và hoạch định các chủ trương chính sách nhằm xây dựng một khu vực hòa bình, hiện đại, xanh và tự cường, xây dựng Cộng đồng ASEAN bao trùm.
Chủ tịch Quốc hội Campuchia khẳng định, để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng một ASEAN bền vững, cần có những nỗ lực chung của ASEAN nhằm mang lại sự phục hồi. Trong đó, các cơ quan lập pháp đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các mô hình phát triển mới, tính đến sự cân bằng giữa bảo vệ môi trường, tăng trưởng kinh tế bao trùm và tính bền vững. Ông Samdech Heng Samrin cũng cho rằng, cần thúc đẩy sự tham gia của đội ngũ thanh niên các nước ASEAN vào quá trình ra quyết định và hoạch định chính sách ở tầm quốc gia và quốc tế.
“Ngựa chạy có bầy, chim bay có bạn”
Nhân dịp này, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc gửi Thông điệp đến Đại hội đồng AIPA-43, đánh giá cao tiến trình hợp tác và phát triển vững mạnh của AIPA trong thập kỷ qua và sự đóng góp, ủng hộ tích cực của các Nghị viện thành viên AIPA đối với Chính phủ các quốc gia thành viên ASEAN nhằm duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển ở khu vực.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Việt Nam cam kết tiếp tục tham gia chủ động, tích cực, trách nhiệm tại các khuôn khổ hợp tác đa phương, cả trên phương diện hành pháp và lập pháp. Quốc hội Việt Nam sẽ tiếp tục đóng góp mạnh mẽ cho tiến trình hợp tác và phát triển của AIPA, vì một Cộng đồng ASEAN tự cường, bao trùm và phát triển bền vững.
Phát biểu tại AIPA-43, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhắc lại câu tục ngữ: “Ngựa chạy có bầy, chim bay có bạn” và nhấn mạnh rằng, không một quốc gia nào có thể tự mình đơn độc giải quyết các thách thức toàn cầu hiện nay. Sự đoàn kết, gắn bó và tương hỗ lẫn nhau là yếu tố quan trọng giúp ASEAN thành công. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh 5 đề xuất với AIPA. Trước hết là nhấn mạnh tầm quan trọng của việc củng cố mối đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN trong duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực là điều kiện tiên quyết.
Tiếp đó, cần thúc đẩy vai trò giám sát của các nghị viện đối với triển khai thực hiện các Kế hoạch tổng thể của ASEAN trên cả 3 trụ cột là chính trị, kinh tế và văn hóa - xã hội; phát huy sự hỗ trợ, phối hợp giữa các nước thành viên trong phát triển kinh tế, thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao đời sống của người dân, ứng phó với dịch bệnh, biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, an ninh năng lượng và nguồn nước.
Đồng thời củng cố, đổi mới hơn nữa tổ chức và hoạt động của AIPA, tăng cường sự phối hợp và quan hệ giữa kênh lập pháp và hành pháp của các nước trong khu vực, nhất là hợp tác trong tận dụng cơ hội, khắc phục rủi ro trong lĩnh vực chuyển đổi số và chuyển đổi năng lượng công bằng.
Cùng với đó là tích cực, chủ động quan tâm thúc đẩy vấn đề bình đẳng giới, tăng cường quyền năng cho phụ nữ, triển khai có hiệu quả các chính sách và pháp luật về giới, tăng cường tiếng nói và sự tham gia của phụ nữ, thanh niên trong các cơ quan lập pháp và hành pháp.
Ngoài ra, cần đẩy mạnh tuyên truyền về AIPA, ASEAN, đặc biệt là tăng cường vai trò của nghị sĩ trẻ. Năm 2023, Việt Nam sẽ đăng cai Diễn đàn Nghị sĩ trẻ toàn cầu của Liên minh Nghị viện thế giới (IPU).
Trong nửa thế kỷ vừa qua, ASEAN đã vượt qua nhiều trở ngại và thách thức để tiếp tục giữ vững ổn định, hòa bình và phát triển trên tinh thần đoàn kết, hữu nghị và hợp tác chặt chẽ. Bình luận về AIPA-43, giới chuyên gia đánh giá, trước các thách thức mà khu vực và thế giới hiện nay đang đối mặt, AIPA-43 đã góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm chung trong việc ứng phó với các biến đổi trong khu vực và thế giới, đồng thời thúc đẩy kinh tế-xã hội của khu vực ASEAN hướng tới thịnh vượng chung.
Thanh Trúc