Cây cam ngọt miền biên viễn

Riáh Dung sinh ra và lớn lên ở Ga Ry - vùng đất giáp biên giới Việt Nam-Lào, cũng là vùng đất xa xôi, khó khăn nhất tỉnh Quảng Nam với địa hình hiểm trở, thời tiết khắc nghiệt. Đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số ở Ga Ry gặp nhiều khó khăn, hầu như chỉ phụ thuộc vào cây lúa, cây ngô trên rẫy. Giống cây ăn quả bám rễ lâu nhất ở vùng đất này là cam. Không hiểu sao, ở vùng đất khắc nghiệt này, cây cam truyền thống ở Ga Ry sống rất lâu năm, cây khỏe và quả ngọt. Thế nhưng, loài cây này chưa mang lại hiệu quả kinh tế cao, chủ yếu bà con trồng để ăn chơi và làm quà chứ chưa trở thành hàng hóa để giúp người dân có thêm thu nhập.

Tốt nghiệp Đại học Sư phạm Đà Nẵng, ngành Sư phạm tiểu học, Riáh Dung rẽ hướng làm công tác đoàn. Những ngày đưa đoàn viên xuống giúp dân, chàng trai này đã để ý đến những cây cam bản địa người dân vẫn trồng. “Không theo học nông lâm, nhưng tôi vẫn luôn trăn trở và mong muốn làm sao để kinh tế quê mình phát triển hơn. Đặc biệt là làm sao để cây cam đặc trưng của quê mình có thể mang lại thu nhập cho bà con. Năm 2019, khi đang công tác ở Huyện đoàn Tây Giang, tôi đưa ra ý tưởng xây dựng dự án “Du lịch sinh thái gắn kết cam bản địa Tây Giang”, được UBND tỉnh Quảng Nam công nhận là ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo. Từ đó, tôi bắt tay vào việc phát triển dự án của mình” - Riáh Dung chia sẻ.

Cuối năm 2020, Riáh Dung đảm nhiệm vị trí Bí thư Đoàn xã Ga Ry. Đây cũng là lúc chàng trai bắt tay đưa dự án vào triển khai thực tế. Riáh Dung kể: “Muốn bà con làm theo, trước hết, mình phải làm gương. Dồn hết sức lực, tôi mở rộng vườn cam dần lên gần 10ha. Cũng có nhiều khó khăn bước đầu, từ vốn đến kinh nghiệm. Vượt qua những rào cản đó, giống cam gốc bản địa nên không mất thời gian thích nghi, vì thế nhanh chóng cho thu hoạch. Canh tác theo đúng quy trình kỹ thuật nên cam ngọt và nhiều trái”. Và đúng như những gì anh dự đoán, khi mô hình của Riáh Dung cho hiệu quả, nhiều đoàn viên và bà con nông dân trong xã bắt đầu học hỏi kinh nghiệm, làm theo.

Ông Riáh Nhóot (thôn Da Dinh, xã Ga Ry) đã ngoài 70 tuổi, nhưng vẫn còn rất khỏe mạnh. Hiện, ông đang sở hữu vườn cam rộng nhất, nhì ở Da Dinh. Chia sẻ về vườn cam của mình, ông phấn khởi cho biết: “Vườn cam của gia đình tôi trồng theo hướng dẫn kỹ thuật của Riáh Dung. Lâu nay, bà con ở Ga Ry chỉ trồng vài gốc cam ngoài vườn để ăn giải nhiệt. Được mùa thì cũng chủ yếu mang biếu bà con, mang ra chợ bán với giá rẻ. Nay có kỹ thuật, mở rộng vườn cam rồi nhiều du khách tìm đến mua nên không lo khâu bán quả nữa. Cam còn được giá nên bà con ai cũng phấn khởi. Có thêm thu nhập, bữa ăn được cải thiện, có tiền cho lũ trẻ đi học. Chúng tôi mong rằng, cuộc sống sau này sẽ khá lên được nhờ cây cam”.

Theo anh Riáh Dung, toàn xã có khoảng 40ha cam trồng theo mô hình dự án, mỗi mùa thu hoạch hàng chục tấn. Cam được bà con thu mua, đưa vào bán trong các siêu thị mini và được nhiều người tìm mua. Dự án hướng đến mục tiêu phát triển kinh tế gắn với du lịch sinh thái. Tuy nhiên, bước đầu, Ríah Dung đang hướng dẫn thanh niên và bà con trong xã mở rộng diện tích trồng gắn với mô hình vườn - ao - chuồng để tạo tiền đề vững chắc trước khi bước vào giai đoạn tiếp theo. Thời gian tới, khi vườn cam trưởng thành, việc phát triển du lịch sinh thái sẽ được chú trọng để thu hút du khách trải nghiệm và mua cam của bà con.

Đâu khó có Riáh Dung

Gần 3 năm trên cương vị Bí thư Đoàn xã Ga Ry, Riáh Dung để lại nhiều dấu ấn sâu sắc. Năm 2021, xã Ga Ry thực hiện Nghị quyết của HĐND tỉnh về bố trí, sắp xếp, ổn định dân cư khu vực miền núi trên địa bàn tỉnh. Ríah Dung cùng Đoàn Thanh niên xã tiên phong, đi đầu trong công tác giải phóng mặt bằng, hỗ trợ bà con di dời nhà cửa về nơi ở mới. Màu áo xanh thanh niên và Riáh Dung có mặt ở mọi nơi, chia sẻ những công việc nặng nhọc giúp bà con. Xúc động trước sự nhiệt tình của các bạn trẻ, các gia đình cũng tự bảo mình phải nhanh chóng hơn việc vào khu tái định cư mới, vì sống tập trung, Nhà nước sẽ dễ dàng hơn trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng, người dân được hưởng lợi nhiều hơn.

Nhận thấy bà con không có đường đi vào các khu sản xuất lâm nghiệp, Riáh Dung tính chuyện mở đường. Tròn 2 năm trời ròng rã, vượt qua nhiều vướng mắc và hoài nghi, 10km đường được mở, tạo điều kiện đi lại và vận chuyển nông sản từ khu sản xuất về thôn cho bà con. “Không kể hết những khó khăn của ngày đầu khi bắt tay thực hiện vận động bà con mở đường. Để bà con tin tưởng mình không phải là chuyện dễ, đôi khi việc làm tốt của mình còn bị hoài nghi. Những lúc như vậy, tôi cũng có chút chạnh lòng, nhưng rồi cứ nghĩ đến lợi ích chung để vượt qua. Bây giờ, đường được mở, cấp trên đang có chủ trương chỉnh trang toàn bộ nội đồng hơn 45ha với nguồn lực đầu tư rất lớn, tôi cũng như bà con rất vui. Hi vọng, sự đầu tư này sẽ góp phần thay đổi diện mạo quê hương, giúp bà con cải thiện đời sống tốt hơn” - Ríah Dung chia sẻ.

Chỉ trong một thời gian ngắn, Riáh Dung kết nối với doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh hỗ trợ, đầu tư nhiều chương trình, công trình phúc lợi, an sinh xã hội cho bà con nhân dân xã Ga Ry, với tổng trị giá hơn 15 tỷ đồng. Trong đó, có nhiều việc làm mang lại lợi ích lớn như: Xây dựng hệ thống “Chiếu sáng xã Ga Ry” với hơn 200 đèn năng lượng mặt trời; giải phóng đầu ra các mặt hàng nông sản sạch của bà con; tặng học bổng cho các em học sinh, sinh viên; trao sinh kế và nhiều phần quà giá trị khác... Ghi nhận sự đóng góp đầy nhiệt huyết đó, năm 2023, Riáh Dung vinh dự được Trung ương Đoàn trao tặng Giải thưởng Lý Tự Trọng, nhằm tôn vinh gương cán bộ Đoàn tiêu biểu toàn quốc.

Trước những lời khen dành cho mình, Riáh Dung khiêm tốn chia sẻ: “Tôi nghĩ tuổi trẻ cần phải dám dấn thân, nỗ lực trải nghiệm và vượt qua những khó khăn, hướng đến những điều tốt đẹp. Là một người con của mảnh đất Ga Ry, tôi muốn góp sức mình làm những điều mang lại lợi ích, giúp bà con quê mình cải thiện đời sống. Làm được những điều có ý nghĩa cho quê hương, tôi thấy vui và hạnh phúc”.

Trúc Hà