Theo báo cáo tại Hội nghị lần thứ 9 của Ủy ban HTQLCK Việt Nam-Trung Quốc vào ngày 6/6, tại Thủ đô Hà Nội, thời gian qua hai bên đã thường xuyên thông báo, trao đổi tình hình của mỗi bên, chúc mừng các ngày lễ, Tết cổ truyền của hai dân tộc, đưa quan hệ giữa Ủy ban hai bên ngày càng gắn kết, thực chất, góp phần làm cho quan hệ đối tác, hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Trung Quốc ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, Ủy ban HTQLCK hai bên đã kịp thời chỉ đạo Tiểu ban công tác CK các tỉnh của Việt Nam và Văn phòng CK Quảng Tây, Vân Nam, Trung Quốc duy trì chặt chẽ cơ chế hợp tác đã được thiết lập, tăng cường trao đổi, bàn các biện pháp thúc đẩy xuất nhập khẩu hàng hóa, giải quyết các vấn đề xảy ra tại CK, tạo điều kiện thuận lợi lưu thông CK hai bên.

Ủy ban HTQLCK hai bên đã tích cực trao đổi, phối hợp với cơ quan chức năng, chính quyền địa phương thúc đẩy mở chính thức, nâng cấp các cặp CK, lối thông quan/đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa: Mở chính thức CK song phương Săm Pum-Điền Bồng, CK quốc tế Trà Lĩnh-Long Bang, lối thông quan Tân Thanh-Pò Chài, Cốc Nam-Lũng Nghịu thuộc CK quốc tế Hữu Nghị-Hữu Nghị Quan; hoàn thành thủ tục đối ngoại mở chính thức CK song phương Hoành Mô-Động Trung. Bên cạnh đó, hai bên thúc đẩy vận hành chính thức công năng xuất nhập cảnh cho hành khách du lịch tại lối thông quan cầu Bắc Luân 2; khôi phục thông quan hành khách tại CK Sóc Giang-Bình Mãng; mở chính thức đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa Tân Thanh-Pò Chài thuộc cặp CK quốc tế Hữu Nghị-Hữu Nghị Quan; vận hành thí điểm Khu cảnh quan thác Bản Giốc-Đức Thiên.

Nhờ kết quả phối hợp vận hành tổng thể CK biên giới trên đất liền Việt Nam-Trung Quốc, tích cực thúc đẩy mở chính thức các cặp CK đã đủ điều kiện mà hành khách, hàng hóa hai bên qua lại thông suốt, lưu lượng hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu không ngừng gia tăng. Theo thống kê của phía Trung Quốc, trong năm 2023, lượng vận tải hàng hóa xuất nhập cảnh qua CK biên giới trên đất liền Trung-Việt đạt hơn 9,24 triệu tấn, lượng người xuất nhập cảnh đạt hơn 12,63 triệu lượt người; so với cùng kỳ năm 2022, lần lượt tăng 18,1% và tăng 12,5 lần.

Ủy ban HTQLCK hai bên đã kịp thời trao đổi, phối hợp giải quyết khó khăn, vướng mắc về hàng hóa tại CK, triển khai nhiều nội dung quan trọng nhằm đơn giản hóa thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi thông quan CK. Tiêu biểu, đẩy mạnh triển khai kiểm soát xuất nhập cảnh qua cổng kiểm soát tự động; chỉ đạo, hướng dẫn một số địa phương triển khai mô hình “CK số”; mở rộng một số đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa và các bãi đỗ phương tiện tại các CK có lưu lượng thông quan lớn. Đặc biệt là thực hiện thủ tục Biên phòng điện tử đối với người xuất nhập cảnh và khai báo điện tử đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu nhằm rút ngắn thời gian và tạo thuận lợi cho hàng hóa xuất nhập khẩu; niêm yết công khai các loại phí, lệ phí ở CK…

Đồng thời, hai bên tăng cường chỉ đạo nâng cao chất lượng và hiệu quả “luồng xanh” thông quan nhanh đối với mặt hàng nông sản tại CK Kim Thành-Bắc Sơn và đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa tại cặp CK quốc tế Hữu Nghị-Hữu Nghị Quan, làm cơ sở nghiên cứu từng bước nhân rộng triển khai tại tất cả các CK biên giới trên đất liền giữa hai nước. Hai bên đã tích cực phối hợp với cơ quan các bộ, ngành chỉ đạo, hướng dẫn địa phương hai bên nghiên cứu, triển khai thí điểm xây dựng “cửa khẩu thông minh”; tích cực thúc đẩy xây dựng, hoàn thiện các công trình cắt qua đường biên giới.

Ngoài ra, Ủy ban HTQLCK hai bên thực hiện tốt hợp tác giữa các cơ quan kiểm tra, kiểm nghiệm biên giới như Biên phòng, Hải quan, Kiểm dịch hai nước trong công tác kiểm soát, quản lý và tăng cường chấp pháp liên hợp trên biên giới. Cùng với đó, hai bên cũng có nhiều thành quả hợp tác trên các mặt như phòng chống, đấu tranh chống buôn lậu, các hoạt động phạm tội, vi phạm pháp luật xuyên biên giới; phối hợp triển khai công tác tiếp nhận, trao trả; cùng nhau đấu tranh với hoạt động lừa đảo, ma túy, buôn lậu động vật có nguy cơ tuyệt chủng.

Để cùng nhìn lại và đánh giá kết quả triển khai phối hợp trong thời gian qua cũng như thảo luận kế hoạch hợp tác giai đoạn 2024-2025, hai bên đã phối hợp tổ chức Hội nghị lần thứ 9 của Ủy ban HTQLCK biên giới trên đất liền Việt Nam-Trung Quốc vào ngày 6/6, tại Thủ đô Hà Nội, Việt Nam do Trung tướng Lê Đức Thái, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Tư lệnh BĐBP, Bộ Quốc phòng Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban HTQLCK phía Việt Nam và đồng chí Triệu Tăng Liên, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trung Quốc, Chủ nhiệm Văn phòng quản lý CK quốc gia, Chủ tịch Ủy ban HTQLCK phía Trung Quốc đồng chủ trì.

Tại hội nghị, hai bên nhất trí quán triệt tốt tinh thần “Tuyên bố chung về việc tiếp tục làm sâu sắc và nâng tầm quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược”; tiếp tục thực hiện tốt 3 văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền Việt Nam-Trung Quốc và các thỏa thuận có liên quan; tăng cường hợp tác quản lý CK biên giới, tích cực thúc đẩy hợp tác thực chất trong việc mở, nâng cấp CK, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội hai nước.

Hai bên bàn bạc thống nhất, thúc đẩy nhanh việc xây dựng và mở chính thức cặp CK song phương A Pa Chải-Long Phú; đồng ý mở cặp CK song phương Pò Peo-Nhạc Vu… Hai bên đẩy nhanh việc thúc đẩy kết nối xây dựng cơ sở hạ tầng biên giới tiện lợi cho người, hàng hóa, phương tiện, cải thiện điều kiện lối mở CK nhằm nâng cao năng lực thông quan CK. Hai bên thống nhất, toàn lực thúc đẩy xây dựng hạng mục thí điểm CK thông minh trên biên giới Việt Nam-Trung Quốc; tích cực thúc đẩy giao lưu, hợp tác “một cửa” nhằm tăng cường tạo thuận lợi cho các hoạt động thương mại qua các cặp CK biên giới đất liền hai bên. Đồng thời, tiếp tục phát huy ưu thế biện pháp “luồng xanh” thông quan nhanh hàng nông sản; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; tăng cường hơn nữa chuẩn hóa cấp phát, nâng cao công nghệ phòng chống giấy tờ giả. Hai bên nhất trí tăng cường quản lý an ninh, an toàn và dịch vụ du lịch ở khu vực biên giới. Chuẩn hóa hoạt động xuất nhập cảnh của khách du lịch ở biên giới Trung Quốc-Việt Nam, nhằm mang lại môi trường tốt đẹp thúc đẩy việc qua lại thuận lợi của nhân dân hai bên.

Đối với kế hoạch công tác Ủy ban HTQLCK giai đoạn 2024-2025, hai bên thống nhất sẽ nâng cao mức độ hợp tác giao lưu, thúc đẩy đồng bộ quy hoạch đối đẳng, mở, nâng cấp, xây dựng và quản lý CK biên giới trên đất liền; tiếp tục nghiên cứu thúc đẩy xây dựng đồng bộ CK thông minh, đẩy nhanh kết nối liên thông CK biên giới trên đất liền, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực thông quan CK, thúc đẩy thuận lợi hóa thương mại.

Trong bối cảnh nhu cầu qua lại, trao đổi hàng hóa qua CK Việt Nam-Trung Quốc ngày càng tăng, hiệu quả của hoạt động phối hợp giữa Ủy ban HTQLCK hai phía Việt Nam và Trung Quốc sẽ mang lại ý nghĩa quan trọng trong quan hệ hợp tác phát triển hệ thống CK giữa Việt Nam - Trung Quốc, góp phần xây dựng CK, biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, cùng phát triển.

Thùy Trang