Trước khi chuẩn bị cho tàu rời cửa lạch ra khơi hành nghề, ông Nguyễn Văn Phương, phường Quảng Phúc, thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình, chủ tàu cá QB93050TS đã đến Trạm Kiểm soát Biên phòng Cửa Gianh, Đồn Biên phòng cửa khẩu Cảng Gianh, BĐBP Quảng Bình để làm các thủ tục theo quy định. Tại đây, cán bộ trạm kiểm soát Biên phòng đã kiểm tra chặt chẽ các loại giấy tờ, chứng chỉ hành nghề liên quan, đặc biệt là tình trạng hoạt động của thiết bị giám sát hành trình trên phương tiện thông qua hệ thống phần mềm quản lý tàu cá.

Ông Phương cho biết: “Thời gian qua, Đồn Biên phòng cửa khẩu Cảng Gianh thường xuyên tổ chức tuyên truyền pháp luật đến bà con ngư dân tại địa phương bằng nhiều hình thức, nội dung khác nhau. Không chỉ tuyên truyền tập trung, cán bộ Biên phòng còn phát các tờ rơi, tờ gấp với đầy đủ nội dung để bà con dễ đọc, dễ nhớ. Từ đó, chúng tôi đã hiểu rõ, nắm chắc những thủ tục pháp lý cần thiết, cũng như vai trò trách nhiệm phải thực hiện trong quá trình hành nghề trên biển”.

Đồn Biên phòng cửa khẩu Cảng Gianh được giao nhiệm vụ phụ trách địa bàn 2 phường Quảng Phúc, Quảng Thọ (thị xã Ba Đồn) và khu vực Cảng Gianh, xã Thanh Trạch, huyện Bố Trạch với dân cư đông đúc, sinh sống bằng nhiều ngành nghề khác nhau. Trong đó, có một bộ phận lớn nhân dân địa phương thường xuyên hành nghề nuôi trồng, đánh bắt thủy, hải sản.

Theo thống kê, trên địa bàn do đơn vị phụ trách có 1.345 tàu cá với 6.113 lao động thường xuyên bám biển, trong số đó có 387 phương tiện dài trên 15m. Tính đến nay, cơ bản số tàu cá nằm trong quy định đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, còn 7 phương tiện chưa thực hiện do không hoạt động, chủ tàu chuẩn bị bán hoặc chuyển đổi sang ngành nghề khác.

Thời gian qua, Đồn Biên phòng cửa khẩu Cảng Gianh luôn chú trọng tổ chức công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật tới người dân trên địa bàn. Đặc biệt là tăng cường tuyên truyền, vận động ngư dân thực hiện nghiêm túc các quy định trong quá trình hành nghề trên biển để bà con vừa khai thác hải sản phát triển kinh tế, vừa tham gia bảo vệ chủ quyền và tài nguyên môi trường. Để thực hiện mục tiêu đề ra, đơn vị đã phối hợp với các cấp chính quyền địa phương tổ chức công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức, nội dung khác nhau, phù hợp với tình hình thực tế.

Cụ thể, đơn vị và UBND các phường tổ chức nhiều buổi tuyên truyền tập trung khi ngư dân cho tàu vào bờ, xây dựng các cụm pa nô, áp phích tại các khu dân cư, cảng cá, phát tờ rơi đến các chủ tàu, thuyền viên… BĐBP chú trọng phổ biến cho ngư dân các nội dung cơ bản của: Công điện số 732/CĐ-TTg ngày 28/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc ngăn chặn, giảm thiểu và chấm dứt tàu cá, ngư dân Việt Nam khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài; Chỉ thị số 45/CT-TTg ngày 13/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban châu Âu (EC) về chống khai thác IUU; Nghị định số 42/2019/NĐ-CP ngày 16/5/2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản...

Bên cạnh đó, Đồn Biên phòng cửa khẩu Cảng Gianh còn làm tốt công tác tham mưu để UBND thị xã Ba Đồn thành lập các tổ tàu thuyền bến, bãi an toàn, tổ đoàn kết trên biển. Thông qua đó, thành viên các tổ tàu thuyền đã có sự gắn kết chặt chẽ, hỗ trợ nhau trong quá trình hành nghề và kịp thời thông tin để BĐBP nắm bắt, giải quyết các vụ việc phát sinh trên biển.

Cùng với công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, Đồn Biên phòng cửa khẩu Cảng Gianh cũng tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý các phương tiện vi phạm. Trong đó, chỉ huy đơn vị đã chỉ đạo Trạm Kiểm soát Biên phòng Cửa Gianh tập trung kiểm tra chặt chẽ việc chấp hành các quy định của chủ tàu khi làm thủ tục xuất bến, nhập bờ. Từ tháng 10/2022 đến giữa tháng 4/2023, các tổ công tác của đơn vị đã phát hiện, xử phạt hành chính 6 vụ/6 phương tiện vi phạm với những lỗi cơ bản như: Thiếu chứng chỉ hành nghề, không ghi chép đầy đủ nhật ký hành nghề.

Bên cạnh đó, BĐBP cũng phối hợp với nhà cung cấp thiết bị, dịch vụ để tìm hiểu nguyên nhân thiết bị giám sát hành trình của một số tàu cá mất tín hiệu khi hành nghề trên biển để có phương án xử lý. Trải qua quá trình thực hiện nhiệm vụ, những cán bộ của Trạm Kiểm soát Biên phòng Cửa Gianh cũng chỉ ra nguyên nhân một số tàu cá vi phạm các quy định về khai thác hải sản. Cụ thể như chất lượng của thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá còn thiếu ổn định, bị hỏng hóc, một số ngư dân trên tàu cá có trình độ văn hóa hạn chế dẫn đến tình trạng ghi chép nhật ký hành nghề sơ sài. Cá biệt, còn một bộ phận ngư dân vẫn chưa phát huy tinh thần trách nhiệm, ý thức tự giác thực hiện các quy định của pháp luật trong quá trình lao động trên biển…

Trao đổi về vấn đề này, Đại úy Phan Văn Hoàng, Trạm trưởng Trạm Kiểm soát Biên phòng Cửa Gianh, Đồn Biên phòng cửa khẩu Cảng Gianh cho biết: “Thời gian qua, đơn vị đã tăng cường kiểm tra chặt chẽ việc chấp hành các quy định của pháp luật của các tàu cá khi ra khơi hành nghề. Chúng tôi kiên quyết không cho các tàu cá ra khơi hành nghề nếu không đáp ứng đầy đủ các quy định. Đơn vị cũng lắng nghe bà con phản ánh, phối hợp xử lý các vướng mắc về thủ tục, giấy tờ để ngư dân yên tâm vươn khơi, bám biển khai thác hải sản và tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc”.

Viết Lam