Lúc 13 giờ 40 phút, ngày 9-1-2016, tại vùng biển Hoàng Sa, một chiếc tàu vận tải lớn liên tục hướng mũi về tàu gỗ nhỏ bé của ngư dân, sau đó vướng vào neo dù và kéo chiếc tàu nhỏ một đoạn dài. Con “tàu ma” không hề giảm tốc độ nên chiếc tàu gỗ tội nghiệp cứ nghiêng ngả rồi từ từ nứt toác ra do bị va đập mạnh giữa 2 tàu.

Đó là lời thuật lại của các nạn nhân đi trên tàu cá BĐ 95207 TS làm nghề câu cá ngừ đại dương. Tàu do ông Phạm Tiết, ở xã Tam Quan Bắc (huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định) làm thuyền trưởng. Các ngư dân may mắn được tàu cá BĐ 97370 TS của ngư dân Nguyễn Minh Thi cứu vớt sau 3 tiếng đồng hồ trôi nổi trên chiếc thúng.

Tàu cá BĐ 95207 TS có lắp đặt máy định dạng Haiyang của Hàn Quốc. Đây là loại thiết bị hàng hải mới với nhiều tính năng giống như mắt thần để bảo vệ tàu cá, phòng tránh nguy cơ đâm va trên biển. Khi tàu vận tải hành trình sẽ nhận được tín hiệu từ máy định dạng và né tránh. Nếu tàu vận tải vào quá gần tàu ngư dân, thì máy định dạng sẽ phát tín hiệu cảnh báo mức độ nguy hiểm. Máy định dạng được mở và phát tín hiệu, nhưng không hiểu sao tai nạn vẫn xảy ra?

Khi tàu đang chìm, các ngư dân nhảy xuống thuyền thúng để thoát, nhưng ông Tiết vẫn liều chết và chui trở lại ca bin tàu, lật máy định dạng sắp chìm lún xuống nước để nhìn màn hình lần cuối, ghi lại những điều cần thiết để làm chứng cứ. Theo kinh nghiệm của ngư dân, tàu chìm mà chui lại ca bin là tự sát. Nhưng ông Tiết quyết tử để ghi lại chứng cứ, nếu không thì trắng tay.

Quá trình ghi chép hô hiệu (tên gọi quốc tế của con tàu gây tai nạn), ông Tiết đã mắc một sai lầm chết người.

Sai lầm lớn nhất của ông Tiết và cũng là bài học xương máu cho các ngư khác khi xử lý tình huống tương tự, đó là không lấy điện thoại chụp màn hình để lưu lại hô hiệu con tàu hàng mà dùng giấy bút ghi chép thật nhanh. Dãy số hô hiệu của ông Tiết ghi và báo vào bờ là 009115092, Korea Maiconrent, DSC X3 và sau này được báo lại là 441477000-KOREA-MAGIC-ORIENT-DSPX3-009115092.

Ông Tiết đã viết đơn gửi các cơ quan chức năng, trong đó có văn phòng thường trú báo Biên phòng tại khu vực miền Trung để nhờ hỗ trợ giúp đỡ. Ngày 28-2-2017, Cục Kiểm ngư đã có Công văn số 426 trả lời ông Tiết, đồng thời gửi đơn của ông Tiết đến Bộ Tư lệnh Cảnh sát Biển để nhờ hỗ trợ điều tra làm rõ thủ phạm, căn cứ vào số hô hiệu các ngư dân ghi chép để truy cập lại hành trình của các tàu hàng.

Đến nay, Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao đã có công văn trả lời ông Tiết với nội dung: “Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao đã làm việc với phía Hàn Quốc để xác minh vụ việc và nhận được câu trả lời của Bộ Ngoại giao Hàn Quốc xác định tàu hàng Magic Orient mang số hiệu IMO 9115092 là tàu chở hàng thuộc Tập đoàn Boyang Shiping của Hàn Quốc, địa chỉ tại 163 Simunno 1-ga, Jongno-gu, Seul và có số điện thoại liên hệ là +82232762980. Tuy nhiên, công ty này trả lời không có việc va chạm giữa tàu hàng với tàu cá của ngư dân”.

Bộ Nghề biển và Nghề cá Hàn Quốc trả lời chưa thể xác minh vụ việc do tàu IMO 9115092 không có kế hoạch cập cảng Hàn Quốc trong thời gian tới. Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao đề nghị chủ tàu thông qua Sở Ngoại vụ tỉnh Bình Định tiếp tục cung cấp thêm chứng cứ để có cơ sở tiếp tục làm việc với phía Hàn Quốc.

Các ngư dân chỉ nhớ được vài đặc điểm của tàu đâm va, đó là tàu hàng sơn màu đen, rất to, vị trí đâm vào mũi tàu cá. Khi tàu sắp bị đâm, các ngư dân vội nổ máy cho tàu chạy lui để né, nhưng vì mắc chặt vào lưới nên tàu bị đâm toác mũi. Tàu chìm phần sau đuôi và chổng mũi lên trời. Con tàu và tài sản trị giá trên 2,4 tỷ đồng bị chìm xuống biển.

Vụ việc trên đang được phóng viên báo Biên phòng hỗ trợ ngư dân đề nghị các cơ quan chức năng làm rõ.

 Lê Văn Chương