Tháng 6/2021, Vương quốc Anh khởi động đàm phán gia nhập CPTPP. Cuối tháng 3/2023, các bên đạt được thỏa thuận về nguyên tắc và Anh chính thức trở thành thành viên CPTPP vào ngày 16/7/2023. Chính phủ Anh kỳ vọng rằng, CPTPP sẽ tạo ra lợi ích lâu dài cho cả Anh và các nước thành viên, với tổng giá trị thương mại của CPTPP sẽ tăng lên mức 12.000 tỷ USD, chiếm khoảng 15% GDP toàn cầu.

Bình luận từ giới chức Anh, đây là hiệp định thương mại quan trọng nhất mà Anh ký kết từ khi rời Liên minh châu Âu (EU). Bộ trưởng Kinh doanh và Thương mại Anh Kemi Badenoch nhận định, thỏa thuận là động lực lớn cho các doanh nghiệp Anh với kỳ vọng kiếm được hàng tỷ bảng trong thương mại bổ sung. Bởi gia nhập CPTPP sẽ giúp mở ra những cơ hội giao thương với thị trường hơn 500 triệu dân, cũng như tiếp cận thị trường rộng lớn hơn nữa.

Còn theo các chuyên gia kinh tế quốc tế, việc Anh gia nhập CPTPP là động thái cụ thể cho thấy nỗ lực của Anh trong việc hiện thực hóa tham vọng vươn mình tới các thị trường mới trên toàn cầu. Dễ thấy nhất là việc CPTPP mang đến triển vọng tăng trưởng kinh tế, cải cách và tạo việc làm cho Anh, đặc biệt là cho phép các doanh nghiệp Anh kết nối với các thị trường mới nhiều sức sống trên thế giới. Hơn 99% số mặt hàng xuất khẩu của Anh sang các nước CPTPP sẽ được hưởng mức thuế 0%. Những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực pháp lý, tài chính và dịch vụ có cơ hội mở rộng kinh doanh ở thị trường đang tăng trưởng mạnh tại các nước thành viên.

Chính phủ Anh ước tính, tham gia CPTPP mang lại khoảng 2,2 tỷ USD mỗi năm và con số này còn tăng khi CPTPP tiếp tục được mở rộng.

Phân tích từ giới chuyên gia chỉ ra rằng, một điểm quan trọng hàng đầu đối với Anh khi có tư cách là thành viên CPTPP là nâng cao khả năng tiếp cận khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương với 60% dân số thế giới. Khu vực này cũng là trọng tâm trong chiến lược nước Anh toàn cầu của Chính phủ Anh.

Theo giới chuyên gia chính trị quốc tế, không chỉ có được nhiều lợi ích về kinh tế, việc trở thành thành viên của CPTPP giúp Chính phủ Anh có được thắng lợi về mặt chính trị khi gia tăng sự hiện diện về kinh tế tại vành đai châu Á - Thái Bình Dương, tiếp nối sự hiện diện về an ninh thông qua thỏa thuận AUKUS ký với Mỹ và Australia.

Mặt khác, việc hoàn tất đàm phán CPTPP chỉ vài tuần sau khi ký khuôn khổ Windsor với Liên minh châu Âu (EU) về giải quyết vướng mắc liên quan Brexit giúp Chính phủ Thủ tướng Anh Rishi Sunak “ghi điểm” đáng kể đối với cử tri trong bối cảnh chuẩn bị tổ chức cuộc bầu cử địa phương.

Bình luận của Đại sứ Việt Nam tại Anh Nguyễn Hoàng Long cho hay, Việt Nam và Anh có Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Anh (UKVFTA). Việc Anh gia nhập CPTPP sẽ bổ sung thêm khuôn khổ pháp lý cho sự phát triển quan hệ thương mại, kinh tế song phương. Các doanh nghiệp của Anh và Việt Nam sẽ có điều kiện để tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng của nhau, giúp đa dạng hóa chuỗi cung ứng, bao gồm cả chuỗi cung ứng những mặt hàng chiến lược, từ đó, góp phần gia tăng tính tự chủ, tự cường của cả hai nền kinh tế.

Chỉ tính riêng UKVFTA, năm 2022, tổng kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Anh đạt 6,83 tỷ USD, tăng 3,4% so với năm trước. Anh đang là đối tác lớn thứ 15 trong số 141 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam, tập trung vào các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, tài chính, ngân hàng, dầu mỏ.

Còn theo Tham tán Thương mại Việt Nam tại Anh Nguyễn Cảnh Cường, việc Anh gia nhập CPTPP sẽ tạo thêm cơ hội tiếp cận thị trường mới cho một số nông sản Việt Nam. So với UKVFTA, Anh đã cam kết sẽ tăng hạn ngạch thuế quan đối với một số mặt hàng của Việt Nam như gạo, cá ngừ, mật ong, chả cá. Với CPTPP, các sản phẩm của Việt Nam sẽ có lợi thế cạnh tranh hơn rất nhiều so với các nước cùng thế mạnh.

Thanh Trúc