Biên phòng - Ở tuổi 82, bà Hồ Thị Oi, ở thôn Ka Tiêng, xã Hướng Việt, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị vẫn chưa một ngày nguôi quên những kỷ niệm về một thời tuổi trẻ của mình. Bà từng vinh dự được thay mặt cho người dân tộc thiểu số Vân Kiều trên dải Trường Sơn đại ngàn ra Thủ đô Hà Nội gặp Bác Hồ đúng vào dịp Quốc khánh (2-9) để báo cáo với Bác những việc làm, những chiến công mà cộng đồng dân tộc mình đã làm được, góp phần cùng toàn dân tộc chiến thắng đế quốc Mỹ xâm lược.
Được gặp Bác Hồ trong ngày Tết Độc lập
Trong căn nhà sàn đơn sơ ẩn mình sau vườn cây, bà Hồ Thị Oi vẫn miệt mài với công việc vườn tược, trồng thêm luống rau, nuôi thêm con gà, con lợn để đỡ đần chút ít cho con, cho cháu. Nhìn thấy tôi cùng các chiến sĩ Trạm Kiểm soát cửa khẩu phụ Tà Rùng, Đồn Biên phòng Hướng Lập, BĐBP Quảng Trị đi vào sân, bà vội dừng công việc và mời chúng tôi vào nhà. Tuổi cao, cộng thêm căn bệnh đau cột sống kinh niên nên bước chân của bà đã dần mất đi sự nhanh nhẹn thuở nào. Quanh chiếc chiếu trải ngay giữa sàn nhà, chúng tôi ngồi lắng nghe bà kể chuyện về những ngày tham gia cách mạng nơi đồng bào người dân tộc thiểu số Vân Kiều đang còn nhiều đói khổ, cơ hàn.
Năm 1960, bà được bà con xã viên tín nhiệm bầu giữ chức Chủ nhiệm Hợp tác xã bản Xa La, xã Hướng Lập và Ủy viên Ban Thường vụ Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Hướng Lập. Thời điểm này, công việc vận động người dân trên địa bàn vào hợp tác xã gặp rất nhiều khó khăn. Do trình độ của người dân còn thấp, nhiều phong tục, tập tục lạc hậu còn ăn sâu trong suy nghĩ, nên nhiều người không chịu tham gia vào hợp tác xã với lý do sợ làm trái ý Giàng và sẽ bị “con ma” bắt. Thế nhưng, vượt lên mọi hủ tục, cùng với sự trợ giúp của cán bộ, chiến sĩ Đồn Công an nhân dân vũ trang Cù Bai (nay là Đồn Biên phòng Hướng Lập), bà đã kiên trì thuyết phục, vận động nhân dân tham gia hợp tác xã và sản xuất ruộng lúa nước để dựng xây bản làng đổi mới.
Dưới sự lãnh đạo của Hồ Thị Oi - người phụ nữ dân tộc thiểu số Vân Kiều đầu tiên làm lãnh đạo, Hợp tác xã Xa La do bà làm Chủ nhiệm đã không ngừng phát triển và trở thành hợp tác xã vùng cao kiểu mẫu của Đặc khu Vĩnh Linh thời bấy giờ (nay là huyện Vĩnh Linh). Từ chỗ người dân không có nhiệt huyết gia nhập hợp tác xã, chỉ sau hơn một năm bà làm Chủ nhiệm thì số xã viên đã lên tới hơn 100 người, cùng với mô hình sản xuất ruộng lúa nước tăng nhanh cả về diện tích và sản lượng. Thành tích lớn nhất của bà chính là đã quy tụ được cả những người đàn ông, già làng trong bản xóa bỏ quan niệm xem nhẹ vai trò của người phụ nữ, cùng nhau tham gia vào hợp tác xã và đảm nhiệm các công việc nặng nhọc.
Với việc lập nhiều thành tích đặc biệt xuất sắc trong công tác xây dựng hợp tác xã trong cộng đồng người dân tộc thiểu số, lãnh đạo Đặc khu Vĩnh Linh đã chọn bà là cá nhân điển hình tiên tiến ra Hà Nội báo cáo thành tích với Bác Hồ.
Bà kể lại: “Khi nhận được công văn của lãnh đạo Đặc khu, mẹ hồi hộp lắm. Trước ngày lên đường, mấy đêm liền mẹ không ngủ được, cứ sợ khi gặp Bác, sẽ không nói hết được những việc mà bản mình, xã mình đã làm. Đúng vào ngày 2-9-1962, sau khi dự lễ mít tinh xong, mẹ được gặp Bác Hồ cùng với nhiều lãnh đạo khác nữa. Vui mừng và xúc động lắm, buổi gặp hôm ấy, mẹ còn được chụp ảnh chung với Bác Hồ và Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Đó là một cái Tết độc lập đáng nhớ trong cuộc đời của mẹ”.
Vững niềm tin theo Đảng
Sau chuyến công tác đặc biệt ra Thủ đô Hà Nội gặp Bác Hồ, bà Hồ Thị Oi tiếp tục đảm nhiệm chức vụ Chủ nhiệm Hợp tác xã Xa La. Năm 1965, khi tình hình chiến tranh ngày càng ác liệt, bà được lãnh đạo Đặc khu Vĩnh Linh giao nhiệm vụ phụ trách xã Hướng Lập. Năm 1967, bà giữ chức Chủ tịch UBND xã Hướng Lập. Tháng 3-1977, xã Hướng Lập được chuyển từ huyện Vĩnh Linh sang huyện Hướng Hóa quản lý và bà Hồ Thị Oi tiếp tục làm Chủ tịch UBND xã. Đến năm 1980, do sức khỏe yếu nên bà xin về nghỉ hưu.
Với sự cố gắng và lòng nhiệt huyết, tinh thần phấn đấu không ngừng nghỉ, luôn tiên phong, xông pha vào những nơi khó, việc khó, ngày 8-5-1963, bà vinh dự được kết nạp vào Đảng Lao động Việt Nam (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam) và năm 1971, bà được bầu làm đại biểu đi dự Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam toàn quốc.
Sau hành trình hơn 20 năm phục vụ cách mạng, bây giờ, bà sống sum vầy với người chồng cùng con cháu trong ngôi nhà sàn đơn sơ dưới chân ngọn núi Ka Tiêng, trên dãy Trường Sơn đại ngàn. Nơi bà ở hiện tại là thôn Ka Tiêng, xã Hướng Việt (vì tháng 1-2004, xã Hướng Lập được tách thành 2 đơn vị hành chính là xã Hướng Việt và xã Hướng Lập).
Tuy tuổi đã cao, song, bà vẫn kể cho con, cháu mình và thanh, thiếu niên trong thôn, xã về những ngày quê hương bị bom đạn quân thù đánh phá tàn khốc, song tấm lòng người dân vẫn vững trọn niềm tin vào Đảng, vào thắng lợi cuối cùng.
Bà chia sẻ: “Mẹ luôn tin vào Đảng, vào sự nghiệp cách mạng của đất nước, tin vào các con Biên phòng sẽ đem lại ấm no cho nhân dân và giữ mãi niềm vui ngày Tết độc lập cho dân tộc Vân Kiều”.
Nguyễn Thành Phú