Biên phòng - Vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã vào vụ thu hoạch lúa Hè Thu, sản lượng nhiều trong khi đó dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, nhân công thu hoạch bị hạn chế. Nhiều doanh nghiệp đã ngừng thu mua lúa do di chuyển giữa các địa phương khó khăn. Hiện giá lúa cũng giảm mạnh.
Trước thực trạng này, sáng 7-8, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tổ chức họp trực tuyến nhằm tìm giải pháp đảm bảo sản xuất, tiêu thụ lúa gạo tại ĐBSCL dưới sự chủ trì của đồng chí Lê Minh Hoan, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Theo báo cáo của Tổ công tác 970 phía Nam của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, vùng ĐBSCL đã thu hoạch 702 nghìn ha lúa Hè Thu, sản lượng hơn 4 triệu tấn, thấp hơn cùng kỳ 793 nghìn tấn.
Trong tháng 8 vùng ĐBSCL ước thu hoạch 680 nghìn ha với sản lượng hơn 3.800 tấn. Ước tính đến khi kết thúc vụ mùa (15-9-2021) sẽ thu hoạch khoảng 651 nghìn tấn nữa.
Tuy nhiên, hiện sản lượng tiêu thụ lúa gạo đang sụt giảm do những khó khăn từ việc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19. Sản lượng thu mua sụt giảm 20-30%. Nguyên nhân là các doanh nghiệp sản xuất, chế biến lúa gạo không đủ khả năng thực hiện "3 tại chỗ", một phần do doanh nghiệp đang thực hiện hợp đồng từ tồn kho, chưa mua cho hợp đồng mới.
Thực tế, vùng ĐBSCL đang phải đối mặt với tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng lúa hàng hóa: Từ ngoài đồng, đến nhà máy, đến giao ra cảng và lên tàu cho khách hàng. Kênh phân phối nội địa cũng khó khăn giao hàng đường bộ hay đường thủy.
Tổ công tác 970 phía Nam của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhận định, hiện nay giá lúa gạo và các hàng nông sản khác giảm sâu không phải do cung cầu mà là do đứt gãy nghiêm trọng chuỗi cung ứng. Các khách quốc tế vẫn có nhu cầu nhập khẩu gạo Việt Nam, nhưng các doanh nghiệp không giao hàng được.
Khó khăn hiện nay là nông dân không bán được sản phẩm, nhà máy không mua được hàng, nhà máy sản xuất xong thiếu hoặc không có ghe, xà lan giao lên cảng. Bên cạnh đó, hàng hóa tại kho không được khử trùng, giám định kịp thời theo quy định. Hàng giao ra cảng thiếu hoặc không có bốc xếp giao lên tàu biển
Tân Cảng là cảng container chính ngưng nhận giao gạo xuất khẩu từ tháng 7-2021 và chưa rõ khi nào có thể tiếp tục, lượng container ứ đọng tại cảng Cát Lái lớn do chỉ còn 50% nhân sự làm việc.
Để giải quyết khó khăn, vướng mắc, Tổ công tác 970 kiến nghị ưu tiên tiêm vaccine cho lực lượng trong chuỗi cung ứng: Tài xế, ghe, xà lan vận chuyển, công nhân tại các nhà máy, bốc xếp tại cảng, giám định hàng hóa, khử trùng, nhân sự giao nhận xuất nhập khẩu của các Công ty xuất khẩu phải giao dịch chứng từ ở nhiều nơi là cảng, Hải quan, Văn phòng cấp C/O, kiểm dịch…
Đồng thời tạo điều kiện đi lại cho các nhân sự trên trong thời gian giãn cách vì lực lượng này đang duy trì xuất khẩu cho cả nước. Hỗ trợ thuế, các khoản phí cho doanh nghiệp trong thời gian dịch bệnh.
Tổ công tác 970 cũng kiến nghị các cơ quan chức năng khi ban hành các quy định mới phải theo lộ trình, tránh đột ngột vì doanh nghiệp không trở tay kịp, nhất là các lô hàng đang trên đường vận chuyển.
Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) xuất khẩu gạo trong 7 tháng đầu năm nay đạt gần 3,6 triệu tấn, trị gá 1,937 tỷ USD, giảm 10,6% về lượng và giảm 0,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.
Bích Nguyên