Với mục tiêu xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, Bộ Quốc phòng hai nước Việt Nam và Trung Quốc đã trao đổi, thống nhất, đưa ra nhiều sáng kiến để tăng cường hợp tác biên giới giữa hai quân đội, đặc biệt là lực lượng bảo vệ biên giới hai nước. Vào tháng 3/2014, tại thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh (Việt Nam) và thành phố Ðông Hưng, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã tổ chức Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc lần thứ nhất, đồng thời thống nhất, hai bên cần tiếp tục tăng cường hơn nữa các cuộc gặp mặt, giao lưu hữu nghị ở cấp cao hơn, ở tất cả các quân chủng, binh chủng. Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam – Trung Quốc lần đầu tiên được tổ chức đã mở ra bước đột phá khởi đầu mới trong hợp tác, đối ngoại biên phòng giữa hai nước.

Được sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo hai Đảng, hai Nhà nước và Quân đội hai nước, đến nay, Việt Nam và Trung Quốc đã tổ chức thành công 7 lần giao lưu và chuẩn bị cho Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 8. Sự thành công của mỗi lần giao lưu đã khẳng định Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc là một trong những hoạt động củng cố sự tin cậy, tăng cường hữu nghị, thúc đẩy hợp tác cùng có lợi, góp phần đưa quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc phát triển thực chất và bền vững.

Hình thức và nội dung của các lần giao lưu đều rất đặc sắc và đa dạng như: Hội đàm giữa Bộ trưởng Bộ Quốc phòng hai nước; tọa đàm hữu nghị, diễn tập chung về cứu trợ thảm họa, dịch bệnh ở khu vực biên giới Việt Nam - Trung Quốc; giao lưu văn hóa, văn nghệ giữa lực lượng bảo vệ biên giới, chính quyền địa phương và nhân dân hai bên biên giới; lễ chào cột mốc, tô son cột mốc chủ quyền và tuần tra chung trên biên giới; tổ chức khám sức khỏe, tặng thuốc miễn phí cho nhân dân khu vực biên giới; trồng cây hữu nghị...

Sau các chương trình giao lưu, cơ chế hợp tác giữa BĐBP Việt Nam và lực lượng bảo vệ biên giới Trung Quốc ngày càng được hoàn thiện, phát triển. Hai bên đã tiếp tục phối hợp chặt chẽ trên các lĩnh vực quản lý, bảo vệ biên giới, kiểm soát xuất, nhập cảnh, đấu tranh phòng, chống với các loại tội phạm. Các nhiệm vụ thường xuyên như hội đàm, tuần tra song phương, trao đổi đường dây nóng được hai bên triển khai định kỳ và có nền nếp. Trong quá trình tuần tra song phương, trao đổi thông tin, hai bên đã kết hợp tuyên truyền pháp luật cho bà con hai bên biên giới, nhờ đó, ngăn chặn hiệu quả các loại tội phạm, hành vi vi phạm pháp luật, duy trì tốt an ninh trật tự khu vực biên giới, cửa khẩu.

Bên cạnh đó, BĐBP Việt Nam và lực lượng bảo vệ biên giới Trung Quốc còn triển khai nhiều mô hình hợp tác hữu nghị như: “Đồn-Trạm hữu nghị, cửa khẩu hài hòa”, “Đồn-Trạm (chi đội) hữu nghị, cùng nhau xây dựng biên giới bình yên” (đến nay, đã tổ chức kết nghĩa được 82 cặp đồn-trạm), diễn tập cứu trợ thảm họa qua biên giới, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật với chủ đề “Tăng cường hợp tác, thực thi pháp luật cùng nhau xây dựng biên giới bình yên”... Hiệu quả của những mô hình hợp tác trên càng vun đắp mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ giữa lực lượng BĐBP Việt Nam và lực lượng bảo vệ biên giới Trung Quốc, góp phần quan trọng trong giữ vững ổn định an ninh trật tự khu vực biên giới, cửa khẩu.

Thông qua chương trình, tình cảm hữu nghị, sự tin cậy chính trị giữa chính quyền, quân và dân khu vực biên giới hai nước lại càng được tăng cường, củng cố hơn nữa. Nhân dân các xã, bản biên giới của Việt Nam và Trung Quốc cũng tăng cường các hoạt động kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới, giao lưu văn hóa, thể thao, giúp nhau phát triển kinh tế. Trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc, hiện có 7/7 tỉnh đã tổ chức ký kết nghĩa 59 cặp, cụm dân cư hai bên biên giới.

Tại cuộc hội đàm giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Trung Quốc trong khuôn khổ Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 7 diễn ra tại huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng (Việt Nam) và huyện Long Châu, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), Bộ trưởng Bộ Quốc phòng hai nước đã thống nhất cần tiếp tục thúc đẩy trao đổi đoàn các cấp, nhất là đoàn cấp cao; triển khai hiệu quả các cơ chế giao lưu, hợp tác hiện có, như Đối thoại chiến lược quốc phòng cấp Thứ trưởng, giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới; hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị; hợp tác giữa các quân, binh chủng, học viện, nhà trường; tiếp tục phối hợp và ủng hộ lẫn nhau trên các diễn đàn quân sự, quốc phòng đa phương; tiếp tục phối hợp chặt chẽ, thực hiện nghiêm túc 3 văn kiện pháp lý về biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc; bảo vệ chặt chẽ biên giới, ngăn chặn tội phạm, xuất nhập cảnh trái phép, phòng chống dịch lây lan qua biên giới... Đồng thời, hai bên khẳng định mô hình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc đã góp phần quan trọng thúc đẩy tình đoàn kết, hữu nghị, hợp tác giữa nhân dân hai nước, hai Bộ Quốc phòng và lực lượng bảo vệ biên giới hai nước, góp phần xây dựng khu vực biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định và phát triển.

Thu Minh