Theo Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, 43 tỉnh, thành phố có số người chết do TNGT giảm so với cùng kỳ năm 2022, trong đó 8 địa phương giảm trên 40% số người chết. Tuy nhiên, 4.970 vụ TNGT làm chết hơn 2.800 người, bị thương gần 3.500 người trong thời gian qua vẫn hết sức đáng báo động. Đáng chú ý là một số đặc biệt nghiêm trọng làm nhiều người chết, nhiều người bị thương, hư hại tài sản của nhân dân và Nhà nước, gây tâm lý bất an cho xã hội.

Chuyên gia an toàn giao thông chỉ ra nguyên nhân trực tiếp dẫn đến TNGT là ý thức chấp hành các quy định pháp luật về trật tự an toàn giao thông (TTATGT) của một bộ phận người tham gia giao thông còn yếu kém. Điển hình như vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng làm 10 người chết, 11 người bị thương tại huyện Núi Thành, Quảng Nam (ngày 14/2/2023) do người điều khiển xe ô tô khách chở quá số người quy định, đi vào đường cấm...

Đáng lo ngại là thời gian qua, xảy ra nhiều vụ TNGT khiến nhiều người thương vong do người điều khiển phương tiện chưa đủ tuổi điều khiển mô tô, không có giấy phép lái xe, thậm chí là không đội mũ bảo hiểm gây tai nạn. Điều này cho thấy, sự thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý của cha mẹ, người giám hộ để cho con em mình điều khiển phương tiện khi chưa có giấy phép lái xe, khi chưa đủ tuổi dẫn đến tai nạn.

Ủy ban An toàn giao thông quốc gia thừa nhận, sự phối hợp thực hiện các nhiệm vụ bảo đảm TTATGT giữa các cơ quan, lực lượng có nơi, có lúc chưa chặt chẽ, thậm chí coi việc bảo đảm TTATGT chỉ là trách nhiệm của ngành Giao thông và Công an. Cấp uỷ, chính quyền ở một số địa phương còn thiếu quyết liệt trong chỉ đạo, thậm chí ỷ lại hoàn toàn vào lực lượng chức năng.

Trong khi đó, ứng dụng công nghệ trong công tác bảo đảm TTATGT còn khá hạn chế, chưa thực sự bao trùm được giám sát bằng camera, giám sát hành trình của phương tiện... để lực lượng chức năng kịp thời can thiệp, ngăn chặn những hành vi vi phạm trước khi dẫn đến TNGT.

Kinh nghiệm từ những địa phương đã giảm mạnh số người chết do TNGT cho thấy, công tác bảo đảm TTATGT được xác định là nhiệm vụ chính trị quan trọng và là trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, các ngành và của các tổ chức chính trị - xã hội. Các biện pháp nhằm kéo giảm tình trạng vi phạm pháp luật về an toàn giao thông được triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt, trong đó có vai trò của công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và chế tài xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm.

Cùng với đầu tư nâng cao an toàn của kết cấu hạ tầng giao thông, xử lý ngay những điểm đen, điểm tiềm ẩn tai nạn giao thông, nhiều địa phương đã tăng cường tối đa lực lượng, phương tiện, công cụ và phối hợp liên ngành đẩy mạnh tuần tra, kiểm soát; kiên quyết xử lý nghiêm, “không có vùng cấm” các vi phạm TTATGT để ngăn ngừa, cảnh báo, không dẫn đến hậu quả TNGT...

Thiết nghĩ, trước yêu cầu cấp bách của công tác bảo đảm TTATGT trong tình hình hiện nay, công tác tuyên truyền cần được đặc biệt coi trọng để tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật về an toàn giao thông.

Theo đó, chú trọng đổi mới về nội dung, hình thức, biện pháp tuyên truyền phù hợp với từng đối tượng theo từng địa bàn, làm sao để thông điệp thượng tôn pháp luật để xây dựng văn hóa giao thông phải nhận được sự tương tác từ phía chính những người được truyền thông.

Mặt khác, các phương tiện thông tin đại chúng phản ánh cả các vụ án, bản án liên quan đến vi phạm TTATGT, những hậu quả, thiệt hại do TNGT gây ra. Đây sẽ là thông điệp tác động rất mạnh mẽ để làm thay đổi nhận thức của người dân, người tham gia giao thông, hướng đến mục tiêu kéo giảm TNGT một cách bền vững.

Thanh Thảo