Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Chí Bảo, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương: Cách mạng Tháng Tám năm 1945 của Việt Nam là một trong những cuộc cách mạng điển hình nhất trong lịch sử thế giới hiện đại ở thế kỷ XX. Thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám đã xóa bỏ ách thống trị, đô hộ của chủ nghĩa thực dân Pháp ở nước ta ngót 1 thế kỷ, xóa bỏ chế độ phong kiến chuyên chế đã lỗi thời, đưa 20 triệu đồng bào ta từ thân phận nô lệ “vong quốc nô” tới địa vị người chủ và làm chủ xã hội của mình. Khi tiến hành Cách mạng Tháng Tám, Đảng ta mới 15 tuổi và đội ngũ của Đảng chưa đầy 5.000 đảng viên.

Cách mạng Tháng Tám là một thành quả vĩ đại, một kỳ tích của lịch sử, tạo ra thế và lực ban đầu làm cho các thế lực thù địch không thể khuất phục được ý chí, tinh thần của dân tộc Việt Nam mà Chủ tịch Hồ Chí Minh là linh hồn, là sự kết tinh tiêu biểu nhất. Bài học về vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, về “dĩ bất biến, ứng vạn biến”, về “đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết, thành công, thành công, đại thành công” mà Chủ tịch Hồ Chí Minh thực hành và tổng kết mãi còn giá trị và ý nghĩa với Đảng ta, dân tộc ta trong bối cảnh hội nhập và phát triển.

Thiếu tướng, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Bạo, Giám đốc Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng: Với giá trị lịch sử to lớn và tầm vóc vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám đã khẳng định, đây là mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Tuy nhiên, từ trước tới nay vẫn có những quan điểm sai trái, thù địch đã xuyên tạc, phủ nhận thành quả cách mạng của nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chung, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 nói riêng. Họ cố tình cho rằng, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là sự “ăn may”, là Việt Nam đã nhanh chân “nhảy” vào nắm chính quyền khi quyền lực ở Đông Dương bị bỏ trống. Đây là những luận điểm phi lý, phản khoa học, là sự xuyên tạc trắng trợn đối với lịch sử và thể hiện thái độ hằn học, hòng phủ nhận quá trình chuẩn bị mọi mặt cho công cuộc giành chính quyền cũng như nghệ thuật chớp thời cơ Tổng khởi nghĩa tháng 8-1945 của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đặc biệt, đó là thành quả từ biết bao hy sinh xương máu, trí tuệ và công sức của nhân dân Việt Nam trong suốt 15 năm đấu tranh giành chính quyền dưới sự lãnh đạo của Đảng. Sự thật lịch sử vẫn luôn là sự thật, không một sự xuyên tạc nào có thể xóa nhòa, phủ nhận được tầm vóc to lớn của sự kiện này trong lịch sử dân tộc Việt Nam.

Giáo sư, Tiến sĩ Mạch Quang Thắng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Bài học tăng cường nội lực trong Cách mạng Tháng Tám không những có ý nghĩa to lớn trong thời kỳ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, mà còn có ý nghĩa to lớn cách mạng xã hội chủ nghĩa, trong đó có cả sự nghiệp đổi mới của Việt Nam. Đường lối của Đảng hiện nay chính là sự tiếp nối, chảy liên tục từ dòng nguồn của Cách mạng Tháng Tám. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là thắng lợi của sức mạnh con người Việt Nam khi được giác ngộ chính trị, khi tâm trí và sức lực dồn cho điều tiến bộ. Khát vọng cháy bỏng của toàn dân tộc ta là độc lập, tự do đã được Đảng ta đứng ra làm đại diện, được toàn dân tộc hưởng ứng, vùng lên giành lấy, chứ không trông chờ vào bên ngoài. Trong Tổng khởi nghĩa tháng 8-1945, mọi người dân cùng hướng về một khát vọng cho độc lập của Tổ quốc, tự do, hạnh phúc của nhân dân, vì một nước Việt Nam hùng cường sánh vai với các cường quốc năm châu. Khát vọng đó cần được nhân lên trong giai đoạn hiện nay.

Đại tá, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Văn Sơn, quyền Viện trưởng Viện Khoa học xã hội nhân văn quân sự, Bộ Quốc phòng: 75 năm trôi qua, bài học về xây dựng lực lượng, nhận định và chớp thời cơ cách mạng của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945 vẫn còn nguyên giá trị thời sự. Ngày nay, trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, đổi mới và hội nhập quốc tế, chúng ta đã vận dụng thành công bài học về xây dựng, chuẩn bị lực lượng và chớp thời cơ. Có thể thấy rõ điều này đó là, năm 1986, Đảng ta đã kịp thời nắm bắt tình hình, tận dụng thời cơ để tiến hành công cuộc đổi mới đất nước. Năm 1991, trước sự sụp đổ của hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu, Đảng ta cũng đã kịp thời nắm bắt tình hình, nhanh chóng chuyển hóa khó khăn thành cơ hội để tiếp tục giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa... Đặc biệt, trong thời đại mới, chúng ta đã nắm bắt xu thế toàn cầu hóa, nỗ lực chuẩn bị về mọi mặt để hội nhập quốc tế. Trên cơ sở đó, tranh thủ tối đa nguồn lực để phát triển đất nước và nâng cao vị thế của đất nước trên trường quốc tế.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thị Minh Tuyết, Học viện Báo chí và Tuyên truyền: Thắng lợi vĩ đại của Cách mạng tháng Tám và sự vững vàng của Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa non trẻ trong hoàn cảnh “thù trong, giặc ngoài” đã thể hiện khả năng “chèo lái” của nhà ngoại giao thiên tài Hồ Chí Minh. Nói đến nghệ thuật ngoại giao Hồ Chí Minh là nói đến việc thực hiện các phương pháp, chiến lược, sách lược ngoại giao một cách nhạy bén, sáng suốt, khôn khéo đến mức “không thể có cách nào khác đúng hơn và hay hơn”. Để có “cơn lốc” Cách mạng Tháng Tám và giữ vững thành quả của nó trong hoàn cảnh cam go, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thực hiện chiến lược “thêm bạn, bớt thù” bằng hệ thống ngoại giao đặc sắc. Năm tháng qua đi, nhưng nghệ thuật ngoại giao Hồ Chí Minh trong Cách mạng Tháng Tám mãi là ký ức đáng tự hào của dân tộc Việt Nam và là hình mẫu lý tưởng, kinh nghiệm quý báu cho công tác ngoại giao trong thời kỳ hội nhập quốc tế hiện nay.

Linh Đan (ghi)