Biên phòng - Sau khi liên tiếp đưa ra những lời cảnh báo, ngày 24-5, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo hủy bỏ cuộc gặp thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, dự kiến diễn ra ngày 12-6, tại Singapore.
Cơ hội bị bỏ lỡ
Ngày 24-5, Nhà Trắng đã công bố bức thư của Tổng thống Donald Trump gửi nhà lãnh đạo Triều Tiên, trong đó lý do ông Donald Trump đưa ra quyết định hủy cuộc gặp thượng đỉnh là do "thái độ thù địch công khai và giận dữ ghê gớm" trong một số phát biểu của ông Kim mới đây. Tổng thống Mỹ nhận định "cơ hội đã bị bỏ lỡ" và đây là "thời điểm thực sự đáng buồn trong lịch sử". Ông cũng nói với nhà lãnh đạo Triều Tiên hãy gọi điện hoặc viết thư nếu thay đổi suy nghĩ, đồng thời bày tỏ rất mong chờ được gặp ông Kim vào một ngày nào đó.
Ngay sau phát biểu trên, Tổng thống Donald Trump cũng tuyên bố quân đội Mỹ sẵn sàng đáp trả "nếu cần thiết" đối với bất cứ "hành động liều lĩnh" nào của Bình Nhưỡng. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ cũng nói rằng cuộc gặp thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Triều Tiên có thể diễn ra vào một thời điểm sau ngày 12-6.
Trước đó, trong cuộc hội đàm với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in ngày 23-5, Tổng thống Donald Trump tuyên bố "rất có thể" cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông và nhà lãnh đạo Triều Tiên sẽ không diễn ra trong tháng 6 tới như đã thông báo trước đó.
Theo Tổng thống Donald Trump, Nhà Trắng vẫn đang tiến hành công tác chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều. Tuy nhiên, ông Donald Trump khẳng định sẵn sàng dời cuộc gặp lịch sử này sang thời điểm khác hoặc thậm chí hủy bỏ, nếu như không đạt được một số điều kiện nhất định, trong đó có việc Bình Nhưỡng phải từ bỏ vũ khí hạt nhân.
Thậm chí, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo còn khẳng định nước này sẵn sàng rút khỏi cuộc thương lượng với Triều Tiên, nếu các cuộc đàm phán sắp tới về chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng đi chệch hướng.
"Một thỏa thuận tồi không phải là lựa chọn. Người dân Mỹ đang đặt niềm tin chúng tôi sẽ đưa vấn đề đi đúng hướng. Nếu một thỏa thuận đúng đắn không được đàm phán, chúng tôi sẽ 'tôn trọng' mà rút lui", ông Pompeo nói. Ngoại trưởng Pompeo cũng nhấn mạnh, cho đến nay, Mỹ chưa có và cũng không có ý định đưa ra nhượng bộ nào với nhà lãnh đạo Triều Tiên trong cuộc đàm phán sắp tới.
Triều Tiên lập tức phản pháo khi cho biết nước này sẽ cân nhắc cuộc gặp thượng đỉnh với Mỹ vào ngày 12-6 tới nếu Washington tiếp tục duy trì những hành động "vượt quá giới hạn và bất hợp pháp". Hãng Thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Choe Son Hui ngày 24-5 cho biết tương lai của hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều "hoàn toàn" phụ thuộc vào quyết định và cách hành xử của Mỹ.
Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên cho rằng có hai sự lựa chọn hoàn toàn phù thuộc vào quyết định của Washington, đó là: hai nước cùng tiến hành cuộc gặp thượng đỉnh, hoặc hai nước đối đầu hạt nhân. Bà Choe Son Hui nhấn mạnh, trong trường hợp Mỹ có hành động đối đầu với thiện chí của Triều Tiên, thì bà có thể đề nghị nhà lãnh đạo Kim Jong-un nên cân nhắc lại cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều.
Thử thách lòng tin
Những động thái thái mới trên cho thấy sự ngờ vực và thiếu lòng tin giữa các bên chưa thể hóa giải trong “một sớm một chiều” mặc dù Triều Tiên đang thể hiện thiện chí nhất định, cụ thể là đã đóng cửa bãi thử hạt nhân Punggye-ri trong ngày 24-5.
Phản ứng trước quyết định của Tổng thống Donald Trump, Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) ngày 25-5 dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Kim Kye-gwan cho biết, “Bình Nhưỡng luôn sẵn sàng ngồi xuống nói chuyện trực tiếp với Mỹ và giải quyết các tồn tại bất cứ khi nào theo bất cứ thể thức nào".
Ông Kim Kye-gwan cũng nói rằng, quyết định đơn phương của Mỹ hủy các cuộc đàm phán sắp tới cho thấy tình trạng thù địch tồn tại giữa Mỹ và Triều Tiên vẫn nghiêm trọng như thế nào. Ông cũng nhấn mạnh sự khẩn thiết phải tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh giữa các nhà lãnh đạo hai bên. Quan chức ngoại giao Triều Tiên khẳng định cam kết của Bình Nhưỡng làm hết sức mình vì hòa bình và ổn định cho thế giới và Bán đảo Triều Tiên không thay đổi, và Bình Nhưỡng cởi mở trao thời gian và cơ hội cho phía Mỹ.
Dư luận quốc tế cũng bất ngờ trước quyết định trên của ông chủ Nhà Trắng. Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã kêu gọi Tổng thống Donald Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un đối thoại trực tiếp nhằm giải quyết những bất đồng hiện nay. Tại cuộc họp khẩn với các quan chức ngoại giao và an ninh hàng đầu Hàn Quốc ngay trong đêm 24-5, Tổng thống Moon Jae-in bày tỏ vô cùng tiếc nuối trước quyết định của người đứng đầu Chính phủ Mỹ. Ông khẳng định "việc phi hạt nhân hóa và thiết lập hòa bình lâu dài trên Bán đảo Triều Tiên là những nhiệm vụ lịch sử không thể bị bỏ qua hoặc trì hoãn". Hàn Quốc cũng đang cố gắng tìm hiểu ý định của ông Trump khi hủy cuộc gặp này.
Trong khi đó, phát biểu sau cuộc hội đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại thành phố St.Peterburg, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố, Moscow lấy làm tiếc về quyết định của Tổng thống Donald Trump, song bày tỏ hi vọng rằng cuộc gặp thượng đỉnh sẽ vẫn diễn ra. Về phần mình, Tổng thống Macron đã bày tỏ hy vọng rằng Mỹ và Triều Tiên sẽ tiếp tục nỗ lực chung hướng tới phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên. Ông Macron nói rằng, ông hi vọng động thái của Tổng thống Donald Trump "chỉ là một sự cố trong tiến trình cần được tiếp tục thực hiện này".
Trả lời các câu hỏi của truyền thông vào tối 24-5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Singapore cho biết, nước này lấy làm tiếc về quyết định hủy cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều dự kiến diễn ra vào tháng tới tại Singapore. Theo người phát ngôn, Singapore hi vọng rằng đối thoại cũng như các nỗ lực tìm kiếm hòa bình và ổn định lâu dài trên Bán đảo Triều Tiên sẽ được duy trì.
Việc Tổng thống Donald Trump hủy bỏ cuộc gặp thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un cho thấy hai bên chưa thể tạo dựng niềm tin trước khi ngồi vào bàn đàm phán. Đây sẽ là thử thách lớn đối với hai nước. Để vượt qua thử thách này tuy khó nhưng nếu thành công, nó sẽ đảm bảo cho cuộc gặp thượng đỉnh sẽ đạt hiệu quả như mong muốn của hai bên.
Thu Uyên