Trước tình trạng bất ổn tại U-crai-na, ngày 12-3 vừa qua, NATO đã điều 2 máy bay tuần tra AWACS tới vùng biên giới U-crai-na.  Ảnh: AP

Phát biểu trên kênh truyền hình ARD của Đức ngày 23-3, bà Lay-en cho rằng, NATO cần phải đóng vai trò lớn hơn cũng như hỗ trợ nhiều hơn đối với các nước thành viên, trong bối cảnh xuất hiện những lo ngại về việc các nước này có thể phải đối mặt với sự gây hấn về quân sự của Nga. Cùng ngày, Tư lệnh tối cao của NATO tại châu Âu, Tướng Phi-líp Brít-lớp cảnh báo rằng, Nga đã hiện diện quân sự với quy mô "khá lớn" dọc biên giới phía Tây Nam giáp với U-crai-na, song có khả năng Mát-xcơ-va đang lên kế hoạch về một cuộc chiếm giữ tương tự ở Tran-xni-ét-xtơ, vùng lãnh thổ li khai rộng khoảng 4.000km2 nằm giữa U-crai-na và quốc gia láng giềng phía Tây Môn-đô-va. Vị tướng này còn cho rằng, số binh sĩ Nga đã tăng lên hàng nghìn người và đang được đặt trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu. Còn đối với Tran-xni-ét-xtơ, Nga vẫn duy trì hiện diện quân sự ở đây kể từ cuối cuộc Chiến tranh lạnh. Đây vốn là một vùng lãnh thổ đã tuyên bố độc lập và tách khỏi Môn-đô-va năm 1990, song vẫn chưa được bất kỳ quốc gia thành viên nào của Liên hiệp quốc công nhận. Khoảng 30% trong số nửa triệu người ở đây là người Nga và hơn một nửa dân số nói tiếng Nga như tiếng mẹ đẻ. Tuần trước, Nghị viện Tran-xni-ét-xtơ bày tỏ mong muốn sáp nhập vào Nga và điều này đã gây quan ngại cho Tổng thống Môn-đô-va Ni-cô-lai Ti-mô-ti.

Khoảng 10 ngày trước đây, Nga đã bắt đầu một cuộc tập trận mới với sự tham gia của 8.500 lính pháo binh ở gần biên giới phía Đông U-crai-na. Nhận định về sự kiện này, Tướng Brít-lớp cho rằng, Nga đã bố trí một lực lượng quân sự lớn tại biên giới phía Đông U-crai-na, đủ để đưa tới Tran-xni-ét-xtơ khi có quyết định và điều đó là rất đáng ngại. Tướng Brít-lớp là một trong những quan chức và chính trị gia phương Tây đưa ra lời cảnh báo, Nga có thể sẽ không dừng lại ở Crưm. Ông cho rằng, NATO cần phải nghĩ tới các nước thành viên phía Đông của mình, nhất là các quốc gia thuộc Liên Xô trước đây ở Ban-tích như Lít-va, Lát-vi-a và Ê-xtô-ni-a. Trong khi đó, Ban lãnh đạo mới ở Ki-ép cho rằng, Nga có thể tìm cách kết nối các khu vực thân Nga ở Môn-đô-va và Gru-di-a với phía Đông U-crai-na, tạo thành một vành đai phía Nam đầy bất ổn với Crưm nằm ở giữa. Ông Tô-ni Blin-kin, Phó Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma cho rằng, việc Nga tăng cường lực lượng quân sự ở biên giới giáp với U-crai-na có thể chỉ là nhằm đe dọa các nhà lãnh đạo tạm quyền của U-crai-na, những người được Nga coi là thân phương Tây. Tuy nhiên, ông cũng không loại trừ khả năng Nga chuẩn bị xâm chiếm miền Đông U-crai-na, khu vực chủ yếu nói tiếng Nga. Ông Blin-kin cho biết, Oa-sinh-tơn đang cân nhắc đề nghị của chính quyền Ki-ép về giúp đỡ quân sự, song không chắc có thể ngăn chặn được việc U-crai-na bị xâm lược vì nước này chưa gia nhập NATO.

Trước những thông tin mà Tướng Brít-lớp đưa ra, Thứ trưởng Quốc phòng Nga A-na-tô-li An-tô-nốp tuyên bố, phía Nga tuân thủ mọi thỏa thuận quốc tế liên quan đến các hoạt động quân sự ở khu vực biên giới với U-crai-na. Ông An-tô-nốp khẳng định, sau các chuyến kiểm tra biên giới Nga, các thanh sát viên quốc tế đã kết luận rằng không có bất kỳ hoạt động quân sự nào ở biên giới đe dọa đến an ninh của nước láng giềng U-crai-na. Đồng thời, ông kêu gọi giới chức quân sự U-crai-na và phương Tây thông báo đúng tình hình thực tế với lãnh đạo chính trị của mình để tránh gây thêm căng thẳng với các nước láng giềng.