Biên phòng - Điều đặc biệt của Chương trình “Nâng bước em tới trường” do các đồn Biên phòng trên tuyến biên giới Việt Nam - Lào triển khai là nhận đỡ đầu cả học sinh Lào có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Từ đó, trong mỗi câu chuyện kể của những đứa trẻ không may mắn này lại có thêm nhiều điều thú vị về người lính tuy ở xa mà lại rất gần. Tinh thần đoàn kết quốc tế, tính nhân văn của những người lính Biên phòng Việt Nam chưa khi nào bị giới hạn bởi đường biên giới.
Bài 3: “Gieo” những mầm xanh trên biên giới Việt - Lào
Chuyện của Sổm Bắt
Tháng 11-2018, tôi gặp Sổm Bắt Ét Toỏng (bản Thồông Khám, huyện Bua La Pha, tỉnh Khăm Muộn, Lào) khi em được Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Cha Lo, BĐBP Quảng Bình đưa về Thủ đô Hà Nội tham dự chương trình tuyên dương “Chiến sĩ quân hàm xanh nâng bước em tới trường” do Bộ Tư lệnh BĐBP phối hợp với Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tổ chức. Chuyến đi là kỷ niệm không bao giờ quên đối với cậu học trò nghèo của đất nước Triệu Voi.
Trong mơ, Sổm Bắt cũng không nghĩ một ngày sẽ được đến Việt Nam và hơn cả là nhờ chuyến đi này, em đã có thêm những người bạn mới ở tỉnh Bô Ly Khăm Xay, Sa Vẳn Nạ Khệt hoặc tận Hủa Phăn, Luông Pha Băng (Lào). Các bạn ấy cũng như Sổm Bắt, đều sinh ra ở các bản làng giáp biên giới, được BĐBP Việt Nam đỡ đầu, hỗ trợ để có thể tiếp tục theo đổi giấc mơ con chữ. Sổm Bắt đã hẹn với các bạn cùng nhau cố gắng học giỏi, để sau này có thể gặp nhau trong các trường đại học ở Thủ đô Viêng Chăn.
Sổm Bắt bảo, suốt những năm đi học, em đều cố gắng học chăm chỉ nhưng kể từ khi bố qua đời, gia đình gặp nhiều khó khăn. Sổm Bắt thương mẹ nhiều lắm bởi em biết rằng, mẹ phải rất cố gắng lao động, tiết kiệm mới đủ tiền nuôi các con ăn học. Cho tới khi Sổm Bắt được Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Cha Lo, BĐBP Quảng Bình nhận đỡ đầu, hỗ trợ tiền hằng tháng, gánh nặng của gia đình em đã được chia sẻ. 500 ngàn đồng là số tiền không nhỏ đối với một học sinh ngày 2 bữa cơm nếp với rau, măng rừng.
Ngoài Sổm Bắt, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Cha Lo còn nhận thêm 2 học sinh có hoàn cảnh khó khăn khác ở Trường Tiểu học Thồông Khám. Nhờ có sự giúp đỡ của những người lính Biên phòng Việt Nam, những học sinh khó khăn này đã có thêm điều kiện để đến trường. Ai cũng mừng cho các em bởi thế mà càng thêm yêu quý những người lính Biên phòng Việt Nam. Tôi đã thấy điều đó rất rõ trong lần đến thăm Trường Tiểu học Thồông Khám. Cô giáo Nang Đa La đã bảo với tôi rằng: “Chỉ cần mỗi lần thấy cán bộ Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Cha Lo đến thăm trường là chúng tôi biết những điều tốt đẹp sẽ tới với học sinh của mình”.
Lan tỏa những yêu thương
Sau những lần đi thực tế, tôi nhận ra rằng, nếu như Chương trình “Nâng bước em tới trường” giá trị một đối với học sinh Việt Nam thì đối với học sinh ở các bản giáp biên của Lào ý nghĩa sẽ gấp nhiều lần hơn thế. Đời sống khó khăn, bản ở heo hút, đường sá không thuận tiện, nhiều nơi học sinh phải cắt rừng đi bộ về trung tâm huyện nếu muốn học lên cao.
Thấu hiểu những điều ấy bởi vậy, bất cứ khi nào có cơ hội, trong điều kiện có thể, những người lính Biên phòng Việt Nam đều hết sức quan tâm, giúp đỡ những học sinh Lào hiếu học, có hoàn cảnh khó khăn. Từ người chiến sĩ binh nhì đến người đứng đầu lực lượng BĐBP luôn sẵn sàng đóng góp phụ cấp, ngày lương vì biết rằng, từ sự chung tay này sẽ mang lại những điều tốt đẹp cho những hoàn cảnh không may mắn.
Trong số 11 học sinh Lào ở các bản Ka Lô, Sê Sáp (huyện K’Lừm, tỉnh Sê Kông), Cô Tài (huyện Sa Muồi, tỉnh Sa La Van) được nhận hỗ trợ theo Chương trình “Nâng bước em tới trường” thì có 3 học sinh do Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nhận đỡ đầu từ khi ông còn là Tư lệnh BĐBP. Câu chuyện bắt đầu từ năm 2016, khi Bộ Tư lệnh BĐBP phát động Chương trình “Nâng bước em tới trường”, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến (thời điểm đó mang quân hàm Trung tướng) đã nhận đỡ đầu 7 học sinh tại biên giới Thừa Thiên Huế và 3 học sinh Lào. Thạo Bên (bản Ka Lô) là một trò nghèo hiếu học.
Để về được trường học ở trung tâm huyện K’Lừm, Thạo Bên phải đi trên cung đường xuyên biên giới: xuất cảnh qua cửa khẩu A Đớt để sang tỉnh Thừa Thiên Huế, theo đường Hồ Chí Minh sang Quảng Trị rồi nhập cảnh ở khẩu quốc tế La Lay rồi đi tiếp về huyện lỵ K’Lừm. Con đường đến trường thật xa và vất vả nhưng suốt những năm qua, cậu học trò nghèo vẫn không từ bỏ. Có lẽ, khi biết được điều này, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến sẽ cảm thấy ấm lòng bởi niềm tin đã được “gieo” đúng chỗ.
Thạo Bạ và Nang Phét sinh ra ở Sê Sáp - nơi mà đứng ở đầu dốc vào bản cũng có thể nhìn thấy những mái nhà của người dân xã Hồng Thủy, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. Cả Thạo Bạ và Nang Phét đang theo học tại Trường Tiểu học Sê Sáp và được Bộ Chỉ huy BĐBP Thừa Thiên Huế nhận đỡ đầu theo Chương trình “Nâng bước em tới trường”.
Hằng quý, Thạo Bạ và Nang Phét lại được trưởng bản dẫn tới barie của Trạm Kiểm soát Biên phòng Hồng Thượng, Đồn Biên phòng Nhâm nhận tiền hỗ trợ. Có nhiều lúc, cả hai còn nhận được quà là đồ dùng học tập hay bánh kẹo và có khi là cả gạo, thực phẩm. Đối với gia đình nghèo như Thạo Bạ và Nang Phét thì những thứ đó vô cùng giá trị. Lần ấy, nhận tiền hỗ trợ từ các bác, các chú là BĐBP Việt Nam, Nang Phét nói như hứa: “Cháu năm nay lớp 5 rồi, sắp tới phải về trung tâm huyện học. Bố mẹ bảo đường đi xa lắm, nhưng cháu sẽ đi và sẽ cố gắng học thật tốt để không phụ lòng với các chú BĐBP Việt Nam”.
Chuyện về BĐBP Việt Nam nhận đỡ đầu cho nhiều học sinh Lào có hoàn cảnh khó khăn không chỉ có ý nghĩa giúp bao em nhỏ được học tập, tiến bộ mà còn là minh chứng cho tình đoàn kết sắt son đặc biệt giữa quân dân hai bên biên giới Việt Nam - Lào.
Bài 4: Kề vai, sát cánh cùng nhau vượt qua đại dịch Covid-19
Trúc Hà