Biên phòng - Trong những ngày này, khi cả nước đang dồn sức chống dịch Covid-19, những bài thơ chống dịch như tiếp thêm một nguồn năng lượng mới, từ trái tim đến với trái tim cùng chung nhịp đập, cùng ý chí quyết tâm chiến thắng, đẩy lùi dịch bệnh của muôn triệu người dân nước Việt.
Trong những ngày chống dịch, chúng ta tự hiểu mình hơn và nhận ra sự đổi thay trật tự thường nhật của cuộc sống để tự tin lấp đầy sự trống trải khi bị giãn cách xã hội: “Có một ngày thành phố bỗng vắng hoe/ Phố xá im lìm không bóng người qua lại/ Tôi chạy xe lòng bỗng dưng trống trải/ Đâu náo nức mọi ngày, đâu nhịp bước song đôi” (Thành phố của tôi - Bùi Minh Huệ). Bằng sự tinh tế, nhạy cảm, giàu nữ tính, nhà thơ Phạm Quỳnh Loan dâng trào cảm xúc mãnh liệt trước sự biến đổi nhanh chóng của xã hội khi xuất hiện một mùa mới trong bốn mùa thời tiết quanh năm, đó là “Mùa khẩu trang”. Chị viết: “Viết gì đây khi bình minh vừa thức/ Tia sáng mở ngày phấp phỏng những bản tin/ Những F0, F1 cách ly” và: “Thế giới đảo chao bởi vòng xoáy loài siêu vi bé nhỏ”.
Cùng một mạch cảm xúc nhiều thổn thức như thế,“Thành phố giữa mùa đại dịch” của tác giả Nguyễn Loan lại cắt nhịp tiết tấu câu thơ như những nghẹn nấc nối tiếc: “Nhà nhà đóng cửa/ Trường lớp vắng hoe/ Tháng năm đang hè/ Phượng thưa thớt nở” nhưng: “Thành phố giữa mùa đại dịch/ Mang tiếng “lạnh cảm” nhưng không vô tình”. Chúng ta vẫn có quyền “Hy vọng” như tên một bài thơ của nhà thơ Nguyễn Viết Chiến mới viết gần đây: “Anh còn gì trước vẻ đẹp bình yên/ Không lụy tàn trong mùa dịch bệnh”. Và ông tự đặt câu hỏi: “Sao sự sống lại mỏng manh đến vậy”, để rồi nhà thơ khẳng định: “Em thân yêu! Trái đất không lụy tàn/ Vì sự sống vẫn muôn đời bất diệt” và: “Ta yêu thương hy vọng ở con người/ Sự trụ vững sau muôn trùng tai họa”. Vâng, đúng thế, ta có quyền tự tin vào đội ngũ các chiến sĩ trên tuyến đầu chống dịch.
Tác giả Trần Vũ Thìn vốn là một nhà báo khi tác nghiệp không may là F1 phải tập trung cách ly. Trong những ngày này, ông đã viết bài thơ “Gửi người thân yêu chống dịch” khá cảm động: “Trằn trọc một mình trong khu cách ly/ Ngày lại ngày giữa bốn bề vắng lặng”. Nhưng, dù cách ly vẫn không cô đơn bởi có những người thầy thuốc kề bên chăm sóc chu đáo: “Thương lắm các em dậy sớm, thức khuya/ Lo cho các anh miếng cơm, bát cháo”. Đó là những con người cũng có những tâm tư riêng: “Nhớ chồng, nhớ con nỗi nhớ đằm sâu/ Nhưng cố quên tất cả vì người bệnh/ Dù bất kể mưa tuôn gió nắng/ Tiếng gọi từ lòng mệnh lệnh trái tim”. Nữ tác giả Mai Hoa chỉ gói gọn trong một từ “Thương” khi viết về những người lính chốt chặn chống dịch: “Cầm hộp cơm lên/Mưa chan chín phần còn một/ Đói mệt nhưng anh cố nuốt” trong hoàn cảnh: “Thương các anh chốt chặn ngoài trời đơn sơ lán trại/ Hơi nóng bốc lên miền đất hoang hoải”.
Có thể nói, cuộc ra quân chống dịch lần này là cuộc chiến đấu của cả cộng đồng không chỉ bằng tri thức khoa học, y học, mà bằng cả đạo lý con người và thơ chống dịch chính là mạch đập, nhịp đập của dòng máu nhiệt huyết. Tôi thật xúc động khi đọc những vần thơ của người trong cuộc đang chống dịch, đó là bác sĩ Vũ Quốc Tuấn trong bài thơ “Nếu anh không về”: “Nếu anh không về trong buổi chiều nay/ Em đừng buồn và lo âu quá nhé/ Nhớ đón con và động viên cha mẹ/ Bởi Tổ quốc cần anh chẳng thể ngồi yên/ Khi Covid tràn lan đất nước/ Anh không thể nghĩ tình riêng”. Ở đây, ý thức công dân, ý thức cộng đồng cũng là một vaccine vô cùng hiệu quả của những người “Lương y như từ mẫu”.
Trong bài thơ “Tin nhắn từ tâm dịch”, nhà thơ Nguyễn Giúp đã vẽ nên thật sinh động, tươi tắn,trẻ trung, lạc quan, yêu đời của người con chống dịch nói với bố: Con đã được nghỉ chưa?/ “Giờ cả đoàn mới đang ăn tối ạ/ 21 giờ rồi!/ “Mẫu xét nghiệm còn nhiều, 2 giờ sáng sẽ tạm xong/ Ngoài giờ chúng con cười khúc khích/Chuyền tay nhau chai nước chanh leo vắt/ Cơm chiều bọn con đánh hết veo”. Và phía sau các anh có một hậu phương vững chắc mà hậu phương đó cũng có thể biến thành chiến trường nếu dịch lan đến. Thế nhưng tấm lòng của những người vợ thủy chung, đảm đang đã là một điểm tựa tinh thần chung nhau chống dịch. Đó là lời động viên của Nguyễn Thị Mai Trâm trong bài thơ “Viết trong ngày giãn cách”: “Tháng bảy buồn nên sợi nắng cũng nghiêng/ Ngày Covid chậm như hạ chí/ Thương nơi đó anh chưa hề ngơi nghỉ/ Vẫn căng mình dập tắt dịch lây lan”.
Sống trong vùng tâm dịch, Sài Gòn ngày ngày được chứng kiến bao hoàn cảnh số phận và “định vị” cả chính mình, nhà thơ - nhà báo Lê Thiếu Nhơn có tâm trạng “Chiều chiều ngóng tin Covid”: “Trốn tránh đã chồn chân, chống dịch đã mệt nhoài/ Ta tập ngồi yên giữa đại dịch toàn cầu/ Thinh lặng một giây chờ bão giông một phút/ Tự tại một giờ đổi được bao ngày lo âu”. Và thi sĩ bỗng nhận ra một loại Covid khác nữa khi tự hỏi: “Các bệnh từ lòng tham hay căn bệnh từ tội ác/ Đám mây cũng lây nhiễm trên trời thói ích kỷ nhân gian”. Với một sự trầm tĩnh, điềm đạm của người con xứ Huế mộng mơ, nhà thơ Võ Quê đã nói hộ chúng ta về một tình yêu bất diệt, tình yêu con người để chiến thắng đại dịch: “Khi nhiễm dịch dễ thương vong tang tóc/ Ta tìm nhau trìu mến thân thương/ Những tỵ hiềm, hận thù đối nghịch/ Nhờ tình yêu nhân loại đã tan dần”. Thơ chống dịch Covid chính là sự rạng ngời một nguồn năng lượng mới lớn lao: Năng lượng tình yêu và tình thương của con người, của cả nhân loại.
Nguyễn Ngọc Phú