Biên phòng - Trong 26 năm gia nhập Đại hội đồng liên nghị viện Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (AIPA), Việt Nam luôn được đánh giá là nước có nhiều công lao quan trọng trong đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động. Tại Đại hội đồng AIPA lần thứ 42 (AIPA-42), Việt Nam tiếp tục tham gia chủ động, tích cực, trách nhiệm tại các khuôn khổ hợp tác đa phương, cả trên phương diện hành pháp và lập pháp.
Mục tiêu kỹ thuật số bao trùm
AIPA-42 diễn ra theo hình thức trực tuyến trong 3 ngày đầu tuần này với chủ đề “Phát triển quan hệ hợp tác nghị viện trong lĩnh vực kỹ thuật số bao trùm hướng tới Cộng đồng Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) năm 2025”.Khai mạc AIPA-42, Quốc vương Brunei Haji Hassanal Bolkiah, Chủ tịch ASEAN 2021 đánh giá, trước muôn vàn “sóng dữ” thời gian qua, ASEAN tiếp tục là tổ chức khu vực thành công nhất thế giới khi phản ứng rất nhanh chóng với những diễn biến bất thường. AIPA đã, đang và sẽ tiếp tục phát huy thành tích trong việc thúc đẩy gắn kết nghị viện các nước, góp phần xây dựng ASEAN gắn kết, mạnh mẽ hơn. Quốc vương Brunei khẳng định, AIPA cần được vun đắp để trở thành một trong những diễn đàn, cũng như tổ chức đa phương về hợp tác hiệu quả, có ý nghĩa.
Nhìn lại chặng đường hơn 1 năm thích ứng với dịch Covid-19, Chủ tịch Đại hội đồng AIPA-42, Chủ tịch Hội đồng Lập pháp Brunei Abdul Rahman Taib Pehin Orang Kaya Seri Lela đánh giá, quá trình chuyển đổi số và ứng dụng số đã phát triển nhanh chóng tại ASEAN trong thời gian này, giúp ASEAN tăng khả năng ứng phó kịp thời và hiệu quả trước mọi thách thức. “Số hóa” cần bao trùm hơn nữa để tăng “nội lực” và chuẩn bị tốt hơn cho tương lai. Quá trình này có tầm quan trọng rất lớn trong thời đại công nghệ thông tin, nhất là vào cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Các Trưởng đoàn tham dự AIPA-42 cùng chung khẳng định, AIPA đã củng cố sự hợp tác ASEAN. Đại dịch Covid-19 là một “phép thử” lớn đối với tiềm lực của các nước. Song, không quốc gia nào có thể tự vượt qua thách thức lịch sử này nên cần sự đoàn kết, đề cao hợp tác quốc tế để cùng chiến thắng “kẻ thù chung”.
Các Trưởng đoàn cũng khẳng định, “số hóa” là giải pháp rất căn cơ, củng cố mạnh mẽ “nội lực” ASEAN. Từ đó, chủ đề AIPA-42 rất thích hợp với bối cảnh thực tế, phản ánh nhu cầu cần thiết để đạt được Cộng đồng ASEAN bao trùm hơn với cơ sở hạ tầng, kết cấu và kết nối hàng đầu, đảm bảo được tính an toàn, bền vững cao. ASEAN đã đưa ra các kế hoạch cụ thể để đạt được tầm nhìn ASEAN 2025, gồm Kế hoạch tổng thể về số của ASEAN đến 2025. Đây là động lực quan trọng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững, có tính chống chọi, đa dạng hóa kinh tế, tăng năng suất và khả năng cạnh tranh.
Trong thông điệp gửi AIPA-42, đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước nhìn nhận, hơn lúc nào hết, ASEAN cần thể hiện tầm nhìn đúng đắn, bản sắc đoàn kết, gắn bó và năng lực tự cường của một Cộng đồng để vững vàng vượt qua mọi khó khăn, tiến về phía trước. “Việt Nam cam kết tiếp tục tham gia chủ động, tích cực, trách nhiệm tại các khuôn khổ hợp tác đa phương, cả trên phương diện hành pháp và lập pháp. Quốc hội Việt Nam sẽ tiếp tục đóng góp hết mình cho tiến trình hợp tác và phát triển của AIPA, cho sự lớn mạnh và trường tồn của Cộng đồng ASEAN, mái nhà chung của hơn 650 triệu người dân các dân tộc” - Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ.
Việt Nam chủ động, tích cực, trách nhiệm
Phát biểu tại AIPA-42, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã chia sẻ 5 ý kiến để phát huy hơn nữa vai trò quan trọng của AIPA và các Nghị viện thành viên đẩy mạnh công cuộc chuyển đổi số, đảm bảo tăng trưởng ổn định, phục hồi bền vững của ASEAN, tiếp tục là hạt nhân đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển thịnh vượng ở khu vực.
Trước hết là hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, gỡ bỏ các rào cản, tạo điều kiện thực thi chính sách chuyển đổi số, góp phần hoàn thiện chính phủ điện tử hướng đến chính phủ số, nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến của chính phủ, quốc hội, tăng cường tiếp cận bình đẳng các dịch vụ số của người dân và doanh nghiệp, đẩy mạnh phổ cập số đối với các đối tượng yếu thế, cung cấp dịch vụ số công bằng, bình đẳng, phù hợp với mức thu nhập của người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số.
Tiếp đó, cần tích cực thúc đẩy và ủng hộ các chính phủ triển khai các chương trình, kế hoạch và chiến lược về số; tăng cường hợp tác với các đối tác, các tổ chức quốc tế để đẩy mạnh kết nối hạ tầng kỹ thuật số, bảo đảm hệ sinh thái kỹ thuật số bao trùm, rút ngắn khoảng cách số; tăng cường kết nối số, thu hẹp khoảng cách số giữa các quốc gia, các vùng, miền nhằm đảm bảo phát triển đồng đều, bền vững. AIPA cần tích cực hỗ trợ các chính phủ đẩy mạnh triển khai các nội dung liên quan thúc đẩy kết nối số, phổ cập số ở các khu vực kém phát triển, trong đó có các tiểu vùng của ASEAN, trong khuôn khổ Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN (MPAC) 2025, Kế hoạch công tác thực hiện Sáng kiến Hội nhập ASEAN (IAI) giai đoạn IV.
Cùng với đó, cần khuyến khích các nguồn lực xã hội để phát triển hệ sinh thái số thông qua hình thức hợp tác công-tư, tạo môi trường “vườn ươm doanh nghiệp” để phát triển doanh nghiệp số, doanh nghiệp khởi nghiệp số. Đặc biệt, cần tạo điều kiện lồng ghép triển khai Khung phục hồi tổng thể ASEAN vào các kế hoạch của từng nước hỗ trợ doanh nghiệp tăng cường đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số nhằm ổn định và phục hồi sản xuất, kinh doanh.
Đồng thời, tăng cường các chính sách và khung pháp lý, ủng hộ các sáng kiến trong khuôn khổ các kênh hợp tác ASEAN cũng như với các đối tác về đảm bảo an ninh mạng, an toàn thông tin, dữ liệu, tạo lập niềm tin trong không gian số. Hạ tầng số hiện đại cùng với niềm tin số sẽ tạo ra một không gian mới rộng mở cho sự phát triển nhanh và bền vững của các nước ASEAN.
Chủ tịch Vương Đình Huệ cũng kêu gọi tinh thần đoàn kết, trách nhiệm chung trong hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm, nhất là việc ứng dụng khoa học, công nghệ để kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19; tăng cường hợp tác trong và ngoại khối về nghiên cứu, phát triển và chia sẻ công bằng vaccine, thuốc và trang thiết bị phòng, chống dịch Covid-19. Nghị viện các nước cũng cần trao quyền nhiều hơn cho các chính phủ để chủ động, linh hoạt ứng phó hiệu quả với dịch bệnh, giảm thiểu các thiệt hại và mau chóng phục hồi kinh tế, xã hội sau dịch Covid-19. Chủ tịch Vương Đình Huệ chia sẻ, dịch Covid-19 cũng là chất xúc tác để ASEAN tăng cường số hóa nền kinh tế, thích ứng và tận dụng hiệu quả Cách mạng công nghiệp 4.0, thu hẹp khoảng cách về số và đảm bảo bình đẳng số trong khu vực.
Chia sẻ về vai trò của Việt Nam trong quá trình đổi mới AIPA, Tổng thư ký AIPA Nguyễn Tường Vân bày tỏ, năm 2020 khi Việt Nam là Chủ tịch luân phiên ASEAN, Quốc hội Việt Nam đã thích ứng hiệu quả trước những thách thức mà dịch Covid-19 đặt ra, nổi bật là tổ chức thành công AIPA-41 theo hình thức trực tuyến, lần đầu tiên trong lịch sử. Quốc hội Việt Nam được xem như “người mở đường”, sáng tạo, linh hoạt để tạo nên cách thức tổ chức hội nghị mới, giúp ích cho các nước chủ nhà tiếp theo đỡ lúng túng. Cũng theo Tổng thư ký Nguyễn Tường Vân, năm 2021 là năm thứ 26 Quốc hội Việt Nam gia nhập AIPO/AIPA, đây cũng là thời điểm khó khăn của khu vực. Nhìn lại chặng đường đã qua, Quốc hội Việt Nam luôn có những động thái kịp thời, cùng nghị viện các nước AIPA giải quyết những vấn đề nảy sinh.
Cộng đồng quốc tế đánh giá, Việt Nam có nhiều công lao quan trọng trong đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Thư ký AIPA. Việt Nam góp phần thúc đẩy quá trình đoàn kết và thống nhất trong AIPA; góp phần đẩy mạnh sự hợp tác và liên kết nội khối, tác động tích cực tới chính sách và việc thực thi pháp luật của các nước trong ASEAN. Quốc hội Việt Nam luôn tôn trọng nguyên tắc của ASEAN là bảo đảm tình hữu nghị, tôn trọng độc lập, chủ quyền và không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, đề cao nguyên tắc đồng thuận của tổ chức.
Thanh Trúc