Giá cà phê ở thời điểm hiện tại dao động khoảng 130.000 đồng/kg cà phê nhân, cao gấp 3 - 4 lần giá cà phê của những năm trước. Giá cà phê tăng kỷ lục, khiến người dân mạnh dạn tái trồng, hy vọng làm giàu từ cây cà phê, kéo theo thị trường loại cây giống này có nhiều biến động.

Mặc dù đang mùa khô, thời tiết nắng nóng, bà Lê Thị Liên vẫn lặn lội từ huyện Đắk Mil lên vựa cây giống lớn gần Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên ở xã Hòa Thắng, thành phố Buôn Ma Thuột mua giống cà phê trồng thay thế những cây cà phê già cỗi. Bà Liên chia sẻ: "Gia đình tôi có hơn 2ha cà phê, trong đó có 1ha đã già cỗi, năng suất thấp nên năm ngoái, tôi đã cắt một nửa vườn, cải tạo đất. Năm nay, giá cà phê tăng cao ngoài sức tưởng tượng, nhiều người đi mua cây giống cà phê nên tôi tranh thủ đi mua cây giống về chăm sóc, chờ cây cứng cáp, có mưa là sẽ xuống giống luôn".

Xã Hòa Thắng được xem là trung tâm cung ứng cây giống lớn nhất tỉnh Đắk Lắk và phục vụ cây giống chất lượng cho cả vùng Tây Nguyên. Nơi đây tập trung hàng trăm cơ sở bán cây giống các loại, từ cây ăn quả đến cây công nghiệp. Đây cũng được xem là khu vực bán cây giống uy tín nên không chỉ người dân trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk mà các tỉnh trong khu vực tìm đến.

Ông Nguyễn Bá Hùng, đại diện một trung tâm bán cây giống tại xã Hòa Thắng cho biết: Thông thường, khi mùa mưa bắt đầu vào khoảng tháng 6, người dân mới đi mua các cây giống về trồng. Nhưng năm nay, giá cà phê tăng cao, mới đầu tháng 5, nhiều đại lý cây giống ở các địa phương trong tỉnh và các tỉnh lân cận đã đổ về đây mua cây giống cà phê để trữ hàng, phục vụ nông dân khi mùa mưa đến. Vì thế, năm nay, thị trường cây giống cà phê sẽ rất sôi động.

Nhu cầu cây giống cà phê tăng đột biến làm giá cả loại cây giống này cũng biến động liên tục. Đến thời điểm hiện tại, giá cây giống cà phê đã tăng gấp đôi so với năm ngoái. Theo tìm hiểu của phóng viên, cây cà phê thực sinh hiện có giá 4.000 đồng/cây, cà phê ghép có giá dao động từ 12.000 - 16.000 đồng/cây.

Sở hữu cơ sở bán cây giống nhỏ tại xã Cư Klông, huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk, chị Lê Thị Hằng đã sớm nhập cây cà phê giống về chăm sóc để kịp thời cung cấp cho bà con khi có mưa xuống. Chị Hằng cho biết: "Tôi bán các loại cây giống như cà phê, hồ tiêu, sầu riêng... gần chục năm nay rồi. Những năm trước, giống cây cà phê bán chậm, có năm phải đổ bỏ vì không tiêu thụ được. Năm nay, nhu cầu cây giống cà phê tăng cao, tôi sớm nhập cây giống khi mới 2 - 3 lá về chăm sóc để bán cho người dân".

Đắk Lắk được xem là thủ phủ cà phê của Việt Nam. Diện tích và sản lượng cà phê của tỉnh Đắk Lắk lớn nhất nước với diện tích 213.000ha cà phê, sản lượng 558.000 tấn, chiếm hơn 30% sản lượng cà phê toàn quốc. Đến nay, cà phê Đắk Lắk đã xuất khẩu đến khoảng 100 thị trường trên thế giới với kim ngạch xuất khẩu đạt gần 900 triệu USD, chiếm trên 55% kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Ngành sản xuất cà phê tại Đắk Lắk đã tạo công ăn việc làm ổn định cho khoảng 300.000 người trực tiếp sản xuất và gần 200.000 người có liên quan đến cây cà phê.

Theo Hiệp hội Cà phê - Cacao Việt Nam, niên vụ cà phê 2022 - 2023, Việt Nam phải nhập khẩu 200.000 tấn cà phê do nguồn cung trong nước thiếu hụt. Xuất khẩu cà phê trong nửa đầu tháng 5/2024 đạt 80.781 tấn, giảm 3,9% so với cùng kỳ năm 2023. Theo các chuyên gia, giá cà phê tăng mạnh, vượt mốc kỷ lục do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino nên các vùng cà phê trên toàn cầu đều rơi vào tình trạng khô hạn, mất mùa. Riêng tại Việt Nam, trong vụ mùa 2023 - 2024 (tính từ tháng 10 năm trước đến tháng 9 năm sau), sản lượng cà phê giảm khoảng 10%. Cùng với đó, việc liên tục xảy ra các cuộc xung đột quân sự trên thế giới, nhất là tại khu vực Biển Đỏ đã khiến giá cước vận chuyển cà phê đến châu Âu - khu vực tiêu thụ cà phê nhiều nhất thế giới bị đẩy lên cao. Đặc biệt, trên thị trường tài chính quốc tế, nhiều nhà đầu tư đang có xu hướng chọn cà phê (sau dầu mỏ và vàng) để đầu tư, khiến giá cà phê tăng nóng.

Phúc An