SLD20 do Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS) tổ chức với sự tham dự của trên 550 đại biểu là lãnh đạo quốc phòng, an ninh và giới chuyên gia đến từ 41 quốc gia.

Đối thoại lần này có 7 phiên họp toàn thể với trọng tâm chính là thảo luận về: Vai trò lãnh đạo của Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương; xây dựng một khu vực châu Á - Thái Bình Dương ổn định và cân bằng; giải quyết những căng thẳng khu vực; chương trình nghị sự an ninh mới ở châu Á...

Bình luận về sự kiện này, truyền thông quốc tế đánh giá, Đối thoại năm nay bị phủ bóng bởi những quan ngại về cạnh tranh, đối đầu giữa các nước lớn và diễn biến an ninh phức tạp, nhất là ở châu Âu. Những yếu tố này tiềm ẩn nguy cơ xảy ra những thách thức lớn đối với an ninh khu vực.

Tại hội nghị, Thủ tướng Australia Anthony Albanese kêu gọi các cường quốc cần tránh đóng băng ngoại giao và các quốc gia cần phải nỗ lực hết mình để thiết lập những hàng rào ngăn chặn quan hệ giữa các cường quốc trở nên tồi tệ hơn.

Tương tự, trong các phiên thảo luận toàn thể, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cũng như các quan chức quốc phòng của Anh, Canada, Philippines đều nhấn mạnh lập trường kiên định về việc tất cả các quốc gia phải tuân thủ nghiêm luật pháp quốc tế, đồng thời tăng cường đối thoại, hợp tác để duy trì ổn định và an ninh ở khu vực.

Theo đó, Thứ trưởng Quốc phòng Philippines Carlito Galvez Jr. nhấn mạnh, cạnh tranh gia tăng trong khu vực cho thấy sự cần thiết phải duy trì trật tự dựa trên luật lệ và tăng cường đối thoại. Ông Carlito nói rõ, bối cảnh rủi ro địa chính trị ngày càng gia tăng hiện nay xuất phát từ nguyên nhân quan trọng là hậu quả của biến đổi khí hậu, đại dịch Covid-19. Từ đó, Philippines cam kết ngoại giao và đối thoại để xây dựng khả năng phục hồi tổng thể của khu vực.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace khẳng định, luật lệ áp dụng và bình đẳng với tất cả các quốc gia. Việc duy trì trật tự dựa trên luật lệ giúp tạo ra một sân chơi bình đẳng, bảo vệ quyền lợi của tất cả các bên. Theo ông Wallace, các quốc gia nhỏ muốn bảo vệ các quyền lợi khai thác thủy hải sản, trong khi các quốc gia có quyền lực tìm kiếm thị phần lớn hơn trong hệ thống thương mại toàn cầu. Dù là nước bé hay nước có quyền lực đều phải duy trì trật tự dựa trên luật lệ để tạo ra lợi ích của mình.

Ủng hộ việc xây dựng một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương ổn định và cân bằng, Bộ trưởng Quốc phòng Canada Anita Anand nhấn mạnh việc khu vực này cần dựa trên các quy tắc và chuẩn mực quốc tế. Tất cả các bên tham gia đều phải có trách nhiệm; các tranh chấp phải được giải quyết một cách hòa bình, hướng đến một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, rộng mở và bao trùm.

Cùng với đó, bà Anita khẳng định, Canada duy trì các kênh giao tiếp cởi mở để tránh hiểu lầm và có thể tiến hành đối thoại khi cần thiết. Bởi, có những thời điểm, đối thoại đóng vai trò vô cùng quan trọng. Canada luôn tìm cách cùng tồn tại và hợp tác. Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Canada không chỉ là một tài liệu chính sách trên giấy, mà nỗ lực xây dựng khu vực ổn định và an toàn. Điều này đòi hỏi những đóng góp cụ thể, cùng với khoản đầu tư hơn 720 triệu USD thúc đẩy hòa bình, an ninh bền vững trong khu vực.

Theo đánh giá của giới chuyên gia chính trị quốc tế, khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đã và đang trở thành động lực tăng trưởng kinh tế thế giới. Bởi, khu vực chiếm tới 40% GDP và 60% khối lượng vận chuyển toàn cầu; chiếm một nửa dân số thế giới; có nhiều nền kinh tế phát triển nhanh nhất với những công ty đổi mới nhất thế giới.

Vì vậy, cấu trúc an ninh đang phát triển và nỗ lực duy trì ổn định, cân bằng tại khu vực là chủ đề rất được quan tâm không chỉ tại Đối thoại Shangri-La, mà còn trong các chương trình nghị sự quốc tế.

Thanh Trúc