Mùa xuân ở vùng rừng núi A Pa Chải, cực Tây của Tổ quốc có gì đó lạ lắm khiến tôi vừa háo hức, vừa bồi hồi như người xa quê trở về với đất mẹ. Sáng sớm, trời se lạnh, sương mù bảng lảng; tới trưa, tiết trời ấm áp; sang chiều, cả vùng biên chìm trong sắc vàng mơ của nắng nhạt. Những cây đào khẳng khiu trong suốt mùa đông, giờ đã nhú chồi non, bung hoa đỏ hồng đón năm mới.
Trên vùng biên của Tây Giang (Quảng Nam) lẫn trong sương mờ những bản làng thoắt ẩn thoắt hiện, nơi ấy giữa màu xanh ngăn ngắt của núi rừng, giữa những làng của đồng bào Cơ Tu trong mây trắng là những đồng lúa nước xanh ngút mắt.
“Bao đêm xuyên rừng âm u qua bao vách lèn hoang vu, hay giữa chốn bom đạn giặc Mỹ, ta gìn giữ miền biên khu. Khi xuất kích gian nan rừng sâu. Tình yêu thương đồng đội có nhau. Mỗi ngọn núi con sông nơi Trường Sơn, vẫn ấm áp tình dân”. Câu hát hào hùng trong ca khúc “Đêm Cha Lo” của nhạc sĩ Phạm Tuyên đã đưa chúng tôi lên cổng trời theo con đường Hồ Chí Minh huyền thoại để đến với miền biên khu nổi tiếng của đất Quảng Bình chang chang cát trắng. Tỉnh Quảng Bình có đường biên giới đất liền dài 222,118km, tiếp giáp với hai tỉnh Khăm Muộn và Savannakhet, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Toàn tuyến có 61 mốc quốc giới và 1 cọc dấu nằm trên địa phận 4 huyện biên giới Minh Hóa, Tuyên Hóa, Quảng Ninh và Lệ Thủy thuộc địa bàn sinh sống chủ yếu của 2 dân tộc Chứt và Bru-Vân Kiều.
LTS: Trải qua gần 65 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, lực lượng Công an nhân dân vũ trang trước đây, Bộ đội Biên phòng ngày nay luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Chính phủ và nhân dân giao phó. Toàn lực lượng Bộ đội Biên phòng đã hai lần được Đảng, Nhà nước tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (lần thứ nhất - 1979, lần thứ hai - 2009) và được tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, ba Huân chương Hồ Chí Minh, hai Huân chương Độc lập hạng Nhì, hai Huân chương Quân công hạng Nhất, một Huân chương Quân công hạng Ba, ba Huân chương Lao động; nhiều đơn vị, cá nhân được tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và được nhận nhiều phần thưởng cao quí của Đảng và Nhà nước.
Vốn là một địa danh lịch sử nổi tiếng, thế nhưng bây giờ, nơi này xuống cấp, nằm hiu hắt trên con đường thiên lý Bắc - Nam. Hoành Sơn Quan đang chờ một cái “bắt tay lịch sử” để đổi thay thân phận bị bỏ rơi của mình.
Trước đây, khách du lịch chỉ biết đến một Quảng Bình là vùng đất khô cằn, chỉ có nắng, gió Lào và cát trắng là “đặc sản”. Thế nhưng, Quảng Bình hôm nay lại đang trở thành điểm đến đa dạng, đặc sắc với những sản phẩm du lịch hấp dẫn, gọi mời. Một trong những sản phẩm du lịch độc đáo, đã và đang từng bước tạo nên thương hiệu riêng biệt cho ngành du lịch Quảng Bình, đó là du lịch cộng đồng, gắn với đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số.
Mang trong mình vẻ đẹp hoang sơ với những dải rừng nguyên sinh chạy dài, cùng với khí hậu ôn hòa, quanh năm mát mẻ và những con suối nhỏ luồn qua những kẽ đá hình thành nên dòng nước mạnh mẽ đổ xuống, càng khiến cho thác Pa Sỹ đẹp tựa như dải lụa mềm trắng xóa, tinh khôi, trữ tình, thơ mộng. Khung cảnh này đã điểm tô cho vùng đất mang đậm bản sắc văn hóa của người Mơ Nâm (một nhánh của dân tộc Xê Đăng) giữa đại ngàn Măng Đen huyền thoại.
Như rễ cây rừng trên dãy đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ cắm sâu vào lòng đất mẹ, các cán bộ, chiến sĩ quân hàm xanh của Đồn Biên phòng Ga Ry ngày ngày “bám bản, bám dân” để xây dựng thành lũy biên phòng trên mảnh đất miền Trung nắng lửa bằng chính những việc làm cụ thể. Sự hy sinh âm thầm, lặng lẽ của các anh đã tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và ý thức của đồng bào dân tộc thiểu số, giúp bà con Cơ Tu ở vùng đặc biệt khó khăn có thêm kiến thức, ý chí và động lực để vươn lên thoát nghèo.
Trong hành trình làm báo, có thể nói, tôi có nhiều cơ duyên gặp được những đề tài hay, những nhân vật tiêu biểu, mẫu mực mà mỗi khi viết về đề tài ấy, con người ấy, trong tôi luôn có những xúc cảm đặc biệt, luôn muốn dành những câu từ chau chuốt nhất để viết. Năm 2014, khi về dự lễ khánh thành Bảo tàng Đồng quê của gia đình Thiếu tướng Hoàng Kiền, tôi có dịp gặp gỡ Thiếu tướng Hoàng Anh Tuấn, nguyên Tư lệnh Binh đoàn Trường Sơn.
Có một Điện Biên gần lắm trong lòng người dân đất Việt; gần như tấm huy hiệu chiến thắng Điện Biên có hình ảnh người chiến sĩ đội mũ nan, giương súng dưới lá cờ “Quyết chiến, quyết thắng” phập phồng trên ngực trái tim người lính Điện Biên; gần như tên đường thân thiết Điện Biên Phủ ở Hà Nội có cột cờ thủ đô phấp phới bay lộng gió; gần như tên gọi trìu mến của bạn bè quốc tế khi hô vang “Việt Nam - Hồ Chí Minh”, “Điện Biên Phủ - Võ Nguyên Giáp”; gần như chiến công 12 ngày đêm, một “Điện Biên Phủ trên không” hạ pháo đài bay B52 của đế quốc Mỹ. Điện Biên Phủ trở thành danh từ chung biểu tượng cho ý chí quật cường và chiến thắng vẻ vang của lịch sử chống giặc ngoại xâm của đất nước ta.
Trong những ngày tháng 4 này, lòng chúng ta ai cũng hân hoan trào dâng những niềm vui bất tận khi nhớ về cách đây 47 năm với chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng. Đất nước ta đã thống nhất trọn vẹn, non sông thu về một mối, nhân dân hai miền Nam Bắc sum họp một nhà, thỏa lòng ước mong, tâm nguyện của Bác Hồ kính yêu từ 6 năm về trước trong lời chúc Tết Xuân Kỷ Dậu năm 1969 trước lúc Người đi xa : “Tiến lên! Chiến sĩ đồng bào/ Bắc Nam sum họp, xuân nào vui hơn”.
Từ thành phố Đồng Hới theo Quốc lộ 12A lên với địa danh huyền thoại Cha Lo, bên “đỉnh Giăng Màn” (tên gọi thân thuộc của người bản xứ), nhìn sang phía đối diện với Khu di tích lịch sử Cổng Trời, sẽ thấy khu tái định cư (KTĐC) mới của bản Cha Lo (xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình) hiện ra như một đô thị thu nhỏ hòa mình giữa biên cương điệp trùng mây gió. Mặc dù vẫn còn những lo toan, bỡ ngỡ ban đầu, nhưng từ bây giờ, khi mùa mưa lũ về, 34 hộ người Mày nơi đây đã không còn phải thấp thỏm lo âu vì sạt lở đe dọa như ở bản cũ, niềm vui của đồng bào được nhân lên gấp bội…
Năm 2002, tôi về công tác tại một trường miền núi của tỉnh Phú Yên, đúng vào thời điểm trường sẽ tổ chức Hội trại chào mừng ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26-3). Chuyện tôi sợ nhất là làm cổng trại và lều trại tại vùng lõm nắng tháng 3, tháng 4 khủng khiếp lắm. Tôi đem chuyện này “tâm sự” với lớp, các em đề xuất chuyện dùng cây đủng đỉnh làm cổng trại, sẽ rất hoang dã mà lãng mạn. Rồi lều trại cũng dùng đủng đỉnh, sẽ tha hồ mát.
Đường lên xã La Êê (huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam) cứ cheo leo theo những ngọn núi quanh năm mây trắng bao phủ, thế nhưng, trong suốt quãng đường hơn trăm cây số, ai cũng hào hứng bởi câu chuyện về vùng đất giàu truyền thống cách mạng. Bởi vậy mà những món quà của Hội Liên hiệp Phụ nữ quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng, Đồn Biên phòng Hải Vân, BĐBP Đà Nẵng cùng các nhà hảo tâm mang tới La Êê không chỉ là sự sẻ chia, mà còn là sự tri ân với những con người luôn vững vàng ở dải đất biên cương này.
Cổng trời Cha Lo nằm trong quần thể Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, được hình thành từ 2 tảng đá tự nhiên chụm vào nhau mà ở giữa là đường 12A thuộc tuyến đường Hồ Chí Minh huyền thoại.
