Làng Du lịch cộng đồng Đắk Răng, xã Đắk Dục, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc Giẻ Triêng. Nhờ vào sự chung tay gìn giữ của cộng đồng dân tộc Giẻ Triêng nên những người dân nơi đây đã phát huy được những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.
Sau 3 năm thực hiện Kết luận số 65-KL/TW ngày 30/10/2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về công tác dân tộc trong tình hình mới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi tỉnh Quảng Nam đã có sự phát triển vượt bậc về mọi mặt, trình độ phát triển chung của vùng miền núi được thu hẹp so với khu vực miền xuôi của tỉnh.
Vào một buổi chiều cuối thu, Thiếu tướng Hồ Trọng Lâm đã cho tôi một cuộc hẹn tại nhà riêng ở khu đô thị mới Xa La, Hà Đông, Hà Nội. Lần đầu tiên được gặp ông, nhưng tôi có cảm giác như đã thân quen từ lâu, bởi sự gần gũi, chân tình của ông. Ông rất giản dị, luôn mang phong cách của người lính Cụ Hồ.
Không chỉ cung cấp thông tin, các tổ chức Hội Phụ nữ còn phối hợp với Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh, thành biên giới tập huấn kỹ thuật, hỗ trợ các mô hình sinh kế cho hội viên, phụ nữ ở khu vực biên giới. Với sự tiếp sức từ Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” do Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam phối hợp với Bộ Tư lệnh BĐBP tổ chức, nhiều hội viên, phụ nữ vùng biên giới đã có thêm cơ hội phát triển.
Bắt đầu từ cầu Bến Giằng, huyện lỵ Nam Giang (tỉnh Quảng Nam), chúng tôi cùng chiếc xe máy Honda chạy theo Quốc lộ 14D, cùng ngược dòng sông Thanh trên tuyến đường nối lên biên giới Việt - Lào để về xã Đắc Tôi. Con đường dẫn vào thôn Đắc Tà Vâng trở nên gập ghềnh, nhấp nhô sau cơn mưa đầu mùa xuân. Khắp các thôn, làng ở xã vùng cao Đắc Tôi rộn ràng thanh âm các nhạc cụ truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số được trình diễn trong lễ hội. Chúng tôi được nghe âm thanh sáo Tút léh của chàng trai dân tộc Tà Riềng ríu rít vang xa trong gió...
Năm nào cũng vậy, mỗi độ Tết đến, Xuân về, dù có tưng bừng, náo nhiệt bên chóe rượu cần, với tiếng cồng, chiêng, đàn đá, đàn dây, đinh tút, hay các trò chơi bắn nỏ, đẩy gậy, kéo co... thì các thôn trên địa bàn hai xã Chơ Chun và La Êê (huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam) đều có người tham gia tuần tra, bảo vệ đường biên, cột mốc quốc giới cùng cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng La Êê, BĐBP Quảng Nam. Ai cũng muốn đóng góp một phần công sức của mình vào sự bình yên nơi biên cương Tổ quốc, để mùa Xuân của đồng bào nơi đây thêm vui tươi, trọn vẹn.
Năm 2023 khép lại với những dấu ấn rất đáng tự hào đối với cán bộ, chiến sĩ BĐBP Kon Tum. Đầu tiên là chuỗi hoạt động thi đua cao điểm, lập thành tích xuất sắc chào mừng kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống (8/10/1963-8/10/2023). Tiếp đến là “cuộc đua marathon” triển khai công tác chuẩn bị phục vụ Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới 3 nước Việt Nam - Lào - Campuchia lần thứ nhất được tổ chức thành công vào trung tuần tháng 12/2023. Một năm đầy ắp những sự kiện quan trọng và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao đã khắc họa đậm nét hơn sức mạnh, sự dẻo dai của người lính Biên phòng (BP) nơi vùng cực Bắc Tây Nguyên trong suốt chặng đường 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành...
Ngày 24/1, UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức Kỷ niệm 65 năm Ngày Truyền thống BĐBP (3/3/1959-3/3/2024), 35 năm Ngày Biên phòng toàn dân (3/3/1989-3/3/2024), sơ kết 5 năm thực hiện Ngày Biên phòng toàn dân (giai đoạn 2019-2024). Đến dự và chỉ đạo có đồng chí Lê Văn Dũng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Nam; Thiếu tướng Lê Văn Phúc, Phó Tư lệnh BĐBP.
Trong 2 ngày 12 và 13/1, Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh: Quảng Ninh, Kon Tum, Đắk Lắk đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị, chính quyền địa phương tổ chức Chương trình “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản” Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.
Ngày 24/12/2023, Thiếu tướng Đinh Hồng Đe, hay còn gọi là A Đe - một người con ưu tú của núi rừng biên giới Kon Tum, vị tướng quân hàm xanh duy nhất người dân tộc Giẻ Triêng, nguyên Đại biểu Quốc hội khóa XI, khóa XIII, nguyên Phó Tư lệnh BĐBP đã từ trần. Cả cuộc đời theo cách mạng, mang trên vai màu quân hàm xanh, Thiếu tướng Đinh Hồng Đe mộc mạc và bình dị như tấm lòng của đồng bào Giẻ Triêng, kiên trung, một lòng theo cách mạng như nhân dân Tây Nguyên và tình thâm nghĩa trọng khi mang họ của người đồng đội đã cứu mình thoát chết... Người viết bài này xin được chia sẻ lại những lời tâm tình của ông lúc sinh thời để bạn đọc cùng hiểu thêm về vị tướng khiêm nhường này.
Thời gian qua, việc bảo tồn, phát huy không gian văn hóa cồng chiêng trong cộng đồng người dân tộc thiểu số luôn được tỉnh Kon Tùm quan tâm. Đặc biệt, ngành văn hóa huyện Đăk Glei kêu gọi các làng lập nên những đội cồng chiêng nhí, nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật và văn hóa dân tộc trong thế hệ trẻ.
"Nếu phải hiểu để mà có thể yêu, thì lại phải yêu để mà có thể hiểu", câu nói cách đây gần 100 năm của nhà Tây Nguyên học Jacques Dournes khiến tôi quyết tâm đến với Quảng Nam, miền đất đã đi qua chặng đường hơn 500 năm lịch sử. Tương truyền, tên gọi Quảng Nam mang hàm ý là vùng đất rộng lớn về phương Nam được hình thành từ khá sớm, nổi danh là “đất văn hóa”, “đất khoa bảng” và “miền địa linh nhân kiệt”. Giữa miền Trung nắng gió, phía Bắc giáp tỉnh Thừa Thiên Huế và thành phố Đà Nẵng, phía Tây giáp nước Lào, phía Nam giáp Quảng Ngãi, phía Đông giáp biển Đông, ngoài khơi có đảo Cù Lao Chàm với ngư trường rộng lớn; Quảng Nam cũng là nơi lưu giữ những công trình văn hóa vật thể và phi vật thể của nhân loại.
Được biết, đồng bào dân tộc Ve (nhóm địa phương thuộc dân tộc Giẻ Triêng) cư trú chủ yếu tại huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam. Đây là tộc người thiểu số trên vùng Trường Sơn còn bảo lưu nhiều giá trị văn hóa truyền thống, tri thức dân gian, phong tục, tập quán, lễ hội tiêu biểu là lễ nghi, tập tục trong hôn nhân... luôn được cộng đồng xem đó là nét văn hóa đặc sắc. Tuy nhiên, theo thời gian, lễ cưới truyền thống của đồng bào Ve nơi đây đang có nguy cơ mai một.
Với phuơng châm “bộ đội góp sức, cùng dân góp vốn”, Đồn Biên phòng Dục Nông (BĐBP Kon Tum) đã triển khai hoạt động giúp dân bằng những việc làm, mô hình cụ thể. Việc làm này đã giúp nhiều hộ nghèo được tiếp cận với cây, con giống mới và hơn cả là đã “thay đổi nếp nghĩ, cách làm” để từ đó có thêm động lực vươn lên thoát nghèo.
“Mỗi điển hình tiên tiến là một bông hoa tỏa sáng, tỏa hương về tinh thần đạo đức, ý thức trách nhiệm và sự tận tâm, tận lực cống hiến, sự năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, vì lợi ích của quốc dân đồng bào; tiêu biểu cho ý chí, nghị lực, khát vọng vươn lên, cống hiến vì cộng đồng, vì xã hội và tỏa sáng tinh thần yêu nước”.
