Sinh năm 1993, tại huyện Si Ma Cai (tỉnh Lào Cai), nhà thơ Vàng A Giang đang nổi lên là cây bút sung sức với giọng thơ mới lạ, độc đáo mang bản sắc của người dân tộc Mông. Đặc biệt, với bài thơ “Nhớ”, anh đã đoạt giải Nhì Cuộc thi thơ và truyện ngắn “Những làn gió Tây Bắc” năm 2019. Nhìn vào những bước đi của nhà thơ đồng hương, nhà thơ dân tộc Pa Dí Pờ Sảo Mìn khẳng định: “Ở Vàng A Giang có một điều gì đó rất nhạy cảm với thơ ca”.
So với vài thập niên trước đây, số lượng các văn nghệ sĩ tham gia sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật (VHNT) thuộc lĩnh vực dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi ngày càng đông đảo. Nhiều cây bút “lão làng” người DTTS đã định hình được phong cách nghệ thuật, ngôn ngữ riêng, tạo nên sự phong phú, đa dạng cho đời sống văn học DTTS và miền núi. Tuy nhiên, số lượng cây bút trẻ người DTTS tạo được dấu ấn trong sáng tác văn học chưa có nhiều.
Nói đến văn học thiểu số tỉnh Lào Cai, không thể không nhắc đến nhà văn người dân tộc Mông - Mã A Lềnh. Ông là người dân tộc Mông đầu tiên của Lào Cai được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1982. Hơn 80 năm sống và viết, nhà văn Mã A Lềnh đã lặng lẽ cống hiến, tạo nên một gia tài văn chương đồ sộ gồm hơn 50 đầu sách với đủ các thể loại. Đó là những bài ca về cuộc sống, về thiên nhiên, về con người và tình yêu bất tử trong thế giới của một người con dân tộc Mông luôn luôn đau đáu về quê hương, xứ sở của mình.
Trong tập tiểu luận - phê bình “Những người đục đá kê cao quê hương” (Nhà xuất bản Văn học), Phó Giáo sư, Tiến sĩ, nhà văn Lê Thị Bích Hồng đã giới thiệu đến công chúng 7 gương mặt văn nghệ sĩ người dân tộc thiểu số có nhiều đóng góp cho nền văn học - nghệ thuật, đó là Nông Quốc Chấn, Y Phương, Cao Duy Sơn, Mai Liễu, Bàn Tài Đoàn, Lò Ngân Sủn và Pờ Sảo Mìn. Trong số các văn nghệ sĩ này, tôi may mắn được gần gũi và thân thiết với nhà thơ Pờ Sảo Mìn.
Nước ta có 54 dân tộc anh em cùng chung sống, tạo thành nền văn hóa phong phú, đa dạng, đậm đà bản sắc với nhu cầu giao lưu ngày càng lớn. Nhưng hiện nay, việc khuyến khích, thúc đẩy sáng tác các tác phẩm văn hóa - nghệ thuật (VHNT) bằng tiếng dân tộc thiểu số (DTTS) còn rất khiêm tốn về số lượng, chất lượng tác phẩm chưa đáp ứng được nhu cầu thưởng thức của người dân, nhất là đồng bào DTTS. Nói về hiện trạng đáng suy ngẫm này, nhiều nhà nghiên cứu VHNT phải thốt lên rằng, để những tác phẩm VHNT trở thành dấu ấn không phai mờ trong cộng đồng các DTTS, còn rất nhiều việc phải làm…
