Trong 2 năm gắn bó với lực lượng BĐBP (từ tháng 3/1959 đến tháng 3/1961), Thiếu tướng Phan Trọng Tuệ, nguyên Tư lệnh kiêm Chính ủy đầu tiên của lực lượng Công an nhân dân vũ trang (BĐBP ngày nay) đã để lại nhiều dấu ấn vô cùng quan trọng. Dù ở cương vị nào hay lúc đã nghỉ hưu, ông cũng luôn đau đáu, trăn trở về công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.
Ngày 19/11/1958, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa II) ra Nghị quyết số 58/NQ-TW “Về việc xây dựng lực lượng Cảnh vệ nội địa và biên cương”, sau đổi là lực lượng Công an nhân dân vũ trang (CANDVT) đánh dấu sự ra đời của lực lượng CANDVT (nay là BĐBP). Đây là nghị quyết đặc biệt, đầu tiên của Đảng về công tác biên phòng, nội địa và giới tuyến, khẳng định vai trò, vị trí, tầm quan trọng của biên giới quốc gia; thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với lực lượng vũ trang chuyên trách, nòng cốt bảo vệ biên giới, giới tuyến và các mục tiêu nội địa.
Lực lượng Bộ đội Biên phòng (BĐBP) là thành phần trong Quân đội nhân dân Việt Nam, được thành lập ngày 3/3/1959.
Với quan điểm giúp bạn là tự giúp mình, tuy mới được thành lập, biên chế còn thiếu so với yêu cầu nhiệm vụ đặt ra, nhưng với tinh thần đoàn kết quốc tế cao cả, theo yêu cầu của nước bạn Lào và thực hiện chỉ đạo của Bộ Tư lệnh CANDVT Trung ương, từ năm 1968 đến cuối năm 1972, CANDVT tỉnh Nghệ An đã cử lực lượng sang giúp bạn tiễu phỉ, tiêu diệt các toán gián điệp, biệt kích. Qua đó, góp phần làm thất bại âm mưu phá hoại của địch; bảo vệ, giữ vững chủ quyền, an ninh biên giới và củng cố, giữ vững vùng giải phóng của nước bạn Lào trong mọi tình huống.
Ngày 3/3/2024, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tròn tuổi 65. Trong suốt chặng đường 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dù có những tên gọi khác nhau, đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, chỉ huy của Bộ Quốc phòng hay Bộ Công an và trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào, BĐBP (tiền thân là lực lượng Công an nhân dân vũ trang) cũng luôn nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, phát huy bản chất tốt đẹp và truyền thống vẻ vang của Đảng, của dân tộc, của CAND và QĐND.
Anh lính vệ quốc Tê Đơ, thủ lĩnh du kích Ba Tơ, chú Mười Quảng Ngãi hay Trung tướng Phạm Kiệt... - những cái tên đó đều dành để nói về người chiến sĩ cộng sản trung kiên, một Thứ trưởng Bộ Công an, Tư lệnh kiêm Chính ủy Công an nhân dân vũ trang (CANDVT) đầy bản lĩnh, một Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân... đã được lịch sử ghi nhận như một danh tướng của cách mạng Việt Nam. Từ vùng đất Ba Tơ anh hùng, Trung tướng Phạm Kiệt đã cống hiến xứng đáng cho Tổ quốc, để hôm nay, CANDVT, BĐBP ngày nay vẫn luôn ghi nhớ những câu chuyện về vị Tư lệnh tài đức và trung hậu ấy. Tại quê hương núi Ấn, sông Trà - Quảng Ngãi của ông, đến nay đã có 3 ngôi trường mang tên Phạm Kiệt.
Trong đội ngũ tướng lĩnh Việt Nam qua hai cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc từ 1945-1975, Trung tướng Phạm Kiệt là một vị tướng đặc biệt. Điều đặc biệt đó, không chỉ vì ông là Đội trưởng Đội du kích Ba Tơ huyền thoại, khiến kẻ thù khiếp sợ mỗi khi nghe đến tên Tê-đơ (T.deux, T2, bí danh của đồng chí Phạm Kiệt), một học trò gần gũi của Bác Hồ, được Người dành cho tình cảm và niềm tin đặc biệt, được Người tặng cho 3 bảo vật vì đã có nhiều thành tích xuất sắc trong chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ - 1954, mà ở ông, còn có mối quan hệ sâu sắc và thân tình với Đại tướng Nguyễn Chí Thanh và Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp, một nhân duyên lớn, mẫu mực về tình bạn chiến đấu, tình cảm chân thật, trọn vẹn nghĩa tình của ba vị tướng - ba con người huyền thoại...
LTS: Trải qua gần 65 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, lực lượng Công an nhân dân vũ trang trước đây, Bộ đội Biên phòng ngày nay luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Chính phủ và nhân dân giao phó. Toàn lực lượng Bộ đội Biên phòng đã hai lần được Đảng, Nhà nước tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (lần thứ nhất - 1979, lần thứ hai - 2009) và được tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, ba Huân chương Hồ Chí Minh, hai Huân chương Độc lập hạng Nhì, hai Huân chương Quân công hạng Nhất, một Huân chương Quân công hạng Ba, ba Huân chương Lao động; nhiều đơn vị, cá nhân được tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và được nhận nhiều phần thưởng cao quí của Đảng và Nhà nước.
Ngày 22/7, tại Hà Nội, đã điễn ra Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống Đoàn Thể dục Thể thao BĐBP(25/7/1963-25/7/2023). Dự buổi lễ có Thiếu tướng Hoàng Hữu Chiến, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng BĐBP cùng các đồng chí Thủ trưởng Bộ Tham mưu, các Cục.
Hơn 6 thập kỷ kể từ ngày thành lập đến nay, BĐBP luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm giáo dục, rèn luyện, chăm lo xây dựng lực lượng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức và tổ chức. Đặc biệt, từ những buổi đầu thành lập, cán bộ, chiến sĩ BĐBP luôn được Bác Hồ - lãnh tụ thân yêu của các lực lượng vũ trang dành cho những tình cảm đặc biệt thân thương.
Đối với những người lính trẻ thuộc Bộ Tư lệnh Cảnh vệ làm nhiệm vụ bảo vệ Lăng Bác hôm nay, nhiệm vụ được “canh giấc ngủ Bác Hồ” có lẽ là nhiệm vụ thiêng liêng chứa đựng nhiều xúc cảm. Bởi các anh đứng đây đâu chỉ canh một bóng hình, một con người cụ thể, mà là canh cho “tinh thần Hồ Chí Minh, tư tưởng Hồ Chí Minh” luôn tỏa sáng, soi rọi cho cách mạng Việt Nam vững bước tới tương lai. Các anh đang tiếp tục gánh trên vai mình trọng trách mà Trung đoàn 600 anh hùng thuộc lực lượng Công an nhân dân vũ trang (CANDVT), nay là BĐBP, đơn vị được Bác Hồ tặng cho danh hiệu “Thanh kiếm báu” của Đảng đã hoàn thành xuất sắc.
Trong hành trình làm báo, có thể nói, tôi có nhiều cơ duyên gặp được những đề tài hay, những nhân vật tiêu biểu, mẫu mực mà mỗi khi viết về đề tài ấy, con người ấy, trong tôi luôn có những xúc cảm đặc biệt, luôn muốn dành những câu từ chau chuốt nhất để viết. Năm 2014, khi về dự lễ khánh thành Bảo tàng Đồng quê của gia đình Thiếu tướng Hoàng Kiền, tôi có dịp gặp gỡ Thiếu tướng Hoàng Anh Tuấn, nguyên Tư lệnh Binh đoàn Trường Sơn.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến lực lượng Công an nhân dân vũ trang (CANDVT), nay là BĐBP. Ngay từ ngày đầu thành lập lực lượng, Bác đã đến động viên, giao nhiệm vụ cho cán bộ, chiến sĩ. 63 năm qua, lời dạy của Bác đã trở thành kim chỉ nam cho mọi hoạt động của cán bộ, chiến sĩ Biên phòng trên mọi miền biên cương của Tổ quốc.
Trong chặng đường 63 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành, dẫu có thời điểm trực thuộc Bộ Công an hay Bộ Quốc phòng, những chiến sĩ quân hàm xanh luôn tự hào khi có những người thủ trưởng có tâm và xứng tầm, thực sự tài năng, bản lĩnh để lãnh đạo, chỉ đạo toàn lực lượng chiến đấu, công tác, giành được nhiều chiến công, thành tích xuất sắc. Dù chỉ đảm nhiệm chức vụ Tư lệnh kiêm Chính ủy Công an nhân dân vũ trang (CANDVT) từ tháng 3-1959 đến tháng 3-1961, Thiếu tướng Phan Trọng Tuệ, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ luôn được các thế hệ cán bộ, chiến sĩ kính trọng và tưởng nhớ.
Trong suốt 10 năm chiến đấu bảo vệ biên cương phía Bắc, 3 năm bảo vệ biên giới Tây Nam và gần 10 năm làm nhiệm vụ quốc tế của 8 trung đoàn trên nước bạn Campuchia, những người lính CANDVT luôn giữ vững khí tiết của đội quân cách mạng trung kiên, ngoan cường, tô thắm hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ”....
