Việc ký kết thỏa thuận diễn ra tại Hội nghị Bộ trưởng Giao thông ASEAN lần thứ 28 tại tỉnh Bali của Indonesia vào đầu tuần này. Theo công bố của Ban Thư ký ASEAN, đây là thỏa thuận vận tải hàng không giữa các tổ chức khu vực đầu tiên trên thế giới, phản ánh những ý tưởng chính sách mới nhất về quy định vận tải hàng không. Các cuộc đàm phán về thỏa thuận này bắt đầu vào năm 2016 và kết thúc vào đầu tháng 6/2021.

Sau khi ký kết, trong thời gian tới, EU và ASEAN khởi động quá trình phê chuẩn để đưa thỏa thuận chính thức có hiệu lực. Theo thỏa thuận, tất cả các hãng hàng không của ASEAN có thể khai thác các chuyến bay thẳng từ bất kỳ sân bay nào trong ASEAN đến tất cả các sân bay ở các quốc gia EU và ngược lại đối với các hãng hàng không EU. Điều này sẽ giúp các hãng hàng không EU và ASEAN cạnh tranh với các đối thủ đang nhắm đến thị trường đầy tiềm năng này.

Theo truyền thông quốc tế, thỏa thuận được đông đảo cộng đồng doanh nghiệp ASEAN ca ngợi và mong muốn sẽ sớm có hiệu lực. Bởi, thỏa thuận sẽ tăng cường kết nối hàng không giữa hai khu vực thành công bậc nhất thế giới, tạo điều kiện thuận lợi cho nền kinh tế, giúp hỗ trợ phát triển kinh tế hậu đại dịch Covid-19.

Bình luận về ASEAN - EU CATA, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp vừa và nhỏ Singapore Ang Yuit bày tỏ mong muốn có sự tham gia nhiều hơn của các hãng hàng không, giúp việc đi lại giữa hai khu vực thuận lợi và hợp lý hơn, dễ nhận thấy là giá thành đi lại sẽ thấp hơn. “Khi có nhiều hãng hàng không giá rẻ tham gia vào thị trường, tất yếu tăng hành khách sử dụng dịch vụ và giúp các doanh nghiệp có lợi”, ông Ang Yuit nói.

Theo đánh giá của Bộ trưởng Giao thông vận tải Indonesia Budi Karya Sumadi, việc ký kết ASEAN - EU CATA có thể tạo ra sức sống cho nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là ở khu vực ASEAN và EU. Hiệp định được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội lớn hơn cho các hãng hàng không tham gia khai thác các dịch vụ hành khách và hàng hóa giữa hai bên và cả ngoài khu vực. ASEAN - EU CATA cũng giúp tăng cường phục hồi kết nối hàng không sau đại dịch Covid-19, đặc biệt là cung cấp thêm nhiều điểm đến, tần suất bay và nhiều lựa chọn trong việc di chuyển giữa Đông Nam Á và châu Âu.

Tổng thư ký ASEAN Dato Lim Jock Hoi nhìn nhận, vào thời điểm kỷ niệm 45 năm Quan hệ Đối thoại ASEAN - EU, thỏa thuận này được ký kết đã đánh dấu mốc quan trọng trong quan hệ giữa hai bên. Đây cũng là thỏa thuận vận tải giữa các khu vực đầu tiên trên thế giới, thiết lập một cột mốc quan trọng trong lịch sử hàng không thế giới. Thỏa thuận này sẽ tăng cường dịch vụ vận tải hàng không, kết nối con người, văn hóa và doanh nghiệp trên khắp các châu lục, cũng như thúc đẩy tăng trưởng bền vững của ngành hàng không.

Theo bình luận của bà Adina Vlean - Cao ủy Giao thông vận tải châu Âu, ASEAN - EU CATA đã đưa quan hệ giữa ASEAN và EU trong lĩnh vực hàng không lên một tầm cao mới. Hai khu vực có khoảng 1,1 tỷ người và thỏa thuận này đã giúp tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động kinh doanh, thương mại, du lịch và giao lưu nhân dân. Thỏa thuận này cũng thay thế cho 140 thỏa thuận dịch vụ hàng không song phương, cung cấp một nền tảng mới để hai bên cùng hợp tác, hướng tới cam kết chung vì sự phát triển bền vững của ngành hàng không.

Cùng với đó, các hãng hàng không của ASEAN và EU sẽ có thể bay với số lượng dịch vụ không giới hạn giữa cả hai khu vực. Các hãng hàng không của mỗi quốc gia trong mỗi khối có thể bay tối đa 14 dịch vụ hành khách hàng tuần và dịch vụ hàng hóa không giới hạn đến từng quốc gia thuộc khối kia.

Hưởng ứng thỏa thuận, giới chuyên gia chính trị quốc tế nhận định, ASEAN - EU CATA sẽ tạo ra nền tảng quan trọng cho sự hợp tác ngày càng chặt chẽ giữa ASEAN và EU trong các lĩnh vực hàng không, môi trường và xã hội.

Thanh Trúc