Tham dự buổi lễ có lãnh đạo Quốc hội, Thượng viện, Chính phủ, Bộ Quốc phòng Campuchia, các tướng lĩnh, sĩ quan Quân đội Hoàng gia Campuchia, Tùy viên quân sự các nước tại Campuchia… Về phía Việt Nam có: Đoàn đại biểu Bộ Quốc phòng do Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng làm trưởng đoàn. Tham gia đoàn có Trung tướng Nguyễn Doãn Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam; Trung tướng Nguyễn Trường Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Tư lệnh Quân khu 7; Trung tướng Lê Đức Thái, Ủy viên Trung ương Đảng, Tư lệnh Bộ đội Biên phòng… Đoàn đại biểu Bộ Công an do Trung tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an làm trưởng đoàn; Đoàn đại biểu Bộ Ngoại giao do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt làm trưởng đoàn; Đại sứ Việt Nam tại Campuchia; lãnh đạo UBND tỉnh Bình Phước…

Sau những năm tháng kề vai sát cánh, đồng cam cộng khổ bên nhau tiến hành cuộc kháng chiến trường kỳ gian khổ chống thực dân, đế quốc, nhân dân hai nước Việt Nam và Campuchia lẽ ra cùng được hưởng hòa bình để xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Thế nhưng, theo tờ Khmer Times, tập đoàn phản động Pol Pot sau khi lên nắm quyền vào tháng 4-1975 đã khiến dân tộc Campuchia "một lần nữa rơi vào bi kịch lớn của dân tộc", đất nước chùa tháp "đứng trước thảm họa diệt chủng khủng khiếp, chưa từng có trong lịch sử loài người". Không những vậy, tập đoàn Pol Pot còn thực thi chính sách thù hận chống Việt Nam, coi Việt Nam là kẻ thù của Campuchia, hòng chà đạp "mối quan hệ song phương quý giá".

Giữa thời điểm gian nan tột độ của cách mạng Campuchia, ngày 20-6-1977, Trung tá Hun Sen, Trung đoàn trưởng Vùng 21, Khu Đông Campuchia, nay là Samdech Techo Hun Sen, Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn tối cao của Quốc vương Campuchia, Chủ tịch Thượng viện Campuchia, và đồng đội đã vượt qua biên giới Campuchia-Việt Nam để tìm kiếm sự giúp đỡ của Việt Nam nhằm đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot, mang lại hòa bình cho đất nước Campuchia. “Tôi tưởng tôi sẽ bị bắt lúc vào Việt Nam, nhưng ngược lại tôi lại được chào đón và được mời ăn bữa cơm do người Việt Nam nấu... Chúng tôi hồi ấy không được ăn cơm đã hơn một năm rồi… Đối với tôi, một bữa cơm thời đó có giá trị bằng hàng trăm, hàng nghìn, hàng vạn, hàng triệu tấn gạo của ngày hôm nay. Chính vì vậy nên tôi mới nói rằng: “Gian nan mới biết bạn hiền, hoạn nạn mới hiểu lòng nhau”, Samdech Techo Hun Sen phát biểu tại lễ kỷ niệm 45 năm “Con đường tiến tới đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot”, tháng 6-2022.

Theo bộ phim tài liệu lịch sử “Marching towards national salvation” (Hành trình cứu nước) sản xuất năm 2017, lúc bấy giờ Samdech Techo Hun Sen vẫn luôn tin tưởng Việt Nam sẽ không khoanh tay đứng nhìn khi Campuchia gặp nạn bởi vì Việt Nam là quốc gia láng giềng từng chia ngọt sẻ bùi, kề vai sát cánh với Campuchia trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù chung để giành độc lập.

Mặc dù lúc bấy giờ, Việt Nam còn trong hoàn cảnh bộn bề khó khăn vì vừa ra khỏi chiến tranh, nhưng đáp lại niềm tin, nguyện vọng của nhân dân và những người cách mạng chân chính của đất nước Campuchia anh em, Đảng, Nhà nước, quân đội và nhân dân Việt Nam đã thể hiện tinh thần đoàn kết, chia sẻ khó khăn, làm hết sức mình, hết lòng giúp đỡ, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cốt cán, xây dựng lực lượng cho cách mạng Campuchia; đồng thời hỗ trợ và phối hợp với lực lượng nổi dậy Campuchia đấu tranh chống lại tập đoàn phản động Pol Pot.

Với nỗ lực gây dựng lực lượng của các cán bộ cốt cán Campuchia và sự giúp đỡ hiệu quả của Việt Nam, ngày 12-5-1978, Đoàn 125 - tiền thân của lực lượng vũ trang cách mạng đoàn kết cứu nước Campuchia do Samdech Techo Hun Sen làm chỉ huy trưởng - được thành lập. Tới ngày 2-12-1978, Ủy ban Trung ương Mặt trận đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia ra đời, do Samdech Heng Samrin làm chủ tịch, Samdech Techo Hun Sen làm ủy viên. Đây là nòng cốt của lực lượng cách mạng và lực lượng vũ trang cách mạng, đánh dấu bước phát triển mới của cách mạng Campuchia.

Sau khi đập tan chiến tranh xâm chiếm biên giới Tây Nam Việt Nam của tập đoàn phản động Pol Pot, đáp lại lời kêu gọi khẩn thiết của Mặt trận đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia và xuất phát từ truyền thống đoàn kết, gắn bó, giúp đỡ lẫn nhau giữa hai dân tộc, Việt Nam đã đưa quân tình nguyện sang kề vai sát cánh, không quản hy sinh, cùng với lực lượng vũ trang cách mạng và nhân dân Campuchia anh dũng chiến đấu, giải phóng Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng, đưa đến chiến thắng ngày 7-1-1979. “Lịch sử cũng khắc ghi về sự can thiệp của quân đội Việt Nam để cứu người dân Campuchia khỏi chế độ diệt chủng Pol Pot. Và muốn biết việc Việt Nam can thiệp vào Campuchia đúng hay sai thì hãy hỏi Tòa án hỗn hợp Liên hợp quốc và Campuchia. Bản án của tòa án này đối với bè lũ Pol Pot là sự công nhận của Liên hợp quốc rằng hành động của Việt Nam là đúng đắn”, Samdech Techo Hun Sen khẳng định tại lễ kỷ niệm 45 năm “Con đường tiến tới đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot”, tháng 6/2022.

Lễ kỷ niệm 47 năm “Con đường tiến tới đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot” không chỉ nhắc nhở chúng ta ghi nhớ dấu mốc lịch sử về sự khởi nguồn của cuộc đấu tranh vì lương tâm, phẩm giá con người, vì chính nghĩa lật đổ chế độ diệt chủng tàn bạo mà còn là minh chứng sống động về mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết, thủy chung, gắn bó sắt son giữa hai dân tộc Việt Nam-Campuchia mà lớp lớp các thế hệ nhân dân hai nước hiện nay và mai sau luôn khắc ghi, tiếp nối và phát triển lên những tầm cao mới.

Việc các đoàn đại biểu Việt Nam tham dự lễ kỷ niệm thể hiện sự coi trọng mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài với Campuchia, góp phần tăng cường sự tin cậy chính trị, đoàn kết gắn bó giữa hai nước, hai quân đội.

Theo qdnd.vn