Những kẻ lạc thời

Rất dễ tìm lại những dấu ấn đặc biệt mà các trung phong đã để lại tại các giải đấu lớn nói chung và EURO nói riêng. Thế nhưng trong vài kỳ EURO gần đây, vai trò của những “số 9 cổ điển” đã giảm sút rất nhiều. Tại EURO 2012, Đội tuyển Tây Ban Nha đăng quang khi thường xuyên ra sân với đội hình không có tiền đạo thực sự nào. Trên hành trình đăng quang của La Roja năm ấy, tiền vệ Cesc Fabregas thường xuyên được xếp đá ở vai trò “tiền đạo ảo”, trong khi những chân sút đích thực như Fernando Torres hay Fernando Llorente phải ngồi trên ghế dự bị.

4 năm sau, Đội tuyển Bồ Đào Nha lên ngôi tại EURO 2016 với cặp tiền đạo chính vốn là những ngôi sao chạy cánh Cristiano Ronaldo - Nani. Tuy nhiên, một trung phong dự bị của Selecao cũng đã để lại dấu ấn đặc biệt, đó là Eder với bàn thắng quyết định trong trận chung kết. Đó là khoảnh khắc đặc biệt nhất trong cả sự nghiệp chỉ dừng ở mức trung bình của tiền đạo này.

Đến EURO 2020, cả hai trung phong mà nhà vô địch Italia sử dụng là Ciro Immobile và Andrea Bellotti đều có màn trình diễn mờ nhạt hơn nhiều so với cầu thủ chạy cánh Federico Chiesa.

Vai trò và tầm quan trọng suy giảm của các trung phong từng được xem là điều tất yếu trong sự phát triển của chiến thuật bóng đá hiện tại. Khi ngay cả các thủ môn cũng được yêu cầu tham gia vào việc xây dựng thế trận, mẫu tiền đạo chỉ “mắc màn” trong vòng cấm để chờ đợi cơ hội dứt điểm dần dần bị “thất sủng”. Các trung phong hiện đại buộc phải thay đổi để thích nghi. Họ cần trang bị thêm nhiều kỹ năng thay vì chỉ chuyên tâm vào việc chọc thủng lưới đối thủ.

“Tiến hóa” để tái xuất

Những yêu cầu của thời đại mới buộc các tiền đạo phải thay đổi để tồn tại. Trong nhiều năm qua, Harry Kane và Robert Lewandowski đã trở thành những hình mẫu cho các số 9 học tập. Từ những cầu chủ chuyên săn bàn, họ đã tự phát triển bản thân để trở thành các trung phong toàn diện không chỉ đảm nhiệm việc ghi bàn, mà còn sẵn sàng tham gia phối hợp hay kiến tạo cho các đồng đội xung quanh lập công.

Đáp ứng xu thế mới, các trung phong nổi bật tại EURO 2024 sắp tới đều có kỹ năng tương đối ấn tượng và không chỉ giới hạn bản thân ở khả năng tìm kiếm bàn thắng. Hai ứng viên hàng đầu của chức vô địch là Anh và Pháp đều có những lựa chọn chất lượng ở vị trí người chơi cao nhất hàng công. Ở Đội tuyển Anh, Harry Kane là người không thể động đến, nhưng những người dự bị cho anh là Ollie Watkins hay Ivan Toney cũng có trình độ rất đáng nể. Đội tuyển Pháp vẫn còn Olivier Giroud dạn dày kinh nghiệm, bên cạnh đó là Marcus Thuram đã trưởng thành vượt bậc tại Inter Milan.

Đội tuyển Tây Ban Nha, đội bóng từng vô địch mà không cần một tiền đạo thực sự trong đội hình, đến EURO 2024 với trung phong Alvaro Morata đeo băng thủ quân. Dự bị cho Morata sẽ là “đóa hoa nở muộn” Joselu, người đã để lại dấu ấn đáng nhớ trong trận bán kết Champions League mùa vừa rồi giữa Real Madrid của anh và Bayern Munich.

Nhà đương kim vô địch Italia sẽ đặt kỳ vọng vào chân sút cao đến 1m95 Gianluca Scamacca. Trung phong của Atalanta đã chơi ấn tượng trong mùa vừa rồi, ghi 19 bàn sau 44 lần ra sân và góp phần quan trọng trong hành trình đưa đội bóng của anh đến ngôi vô địch Europa League.

Bên cạnh những cái tên nổi trội nói trên, EURO 2024 còn chào đón thế hệ những tiền đạo trẻ tuổi đầy tài năng và hứa hẹn sẽ mang đến những giây phút bùng nổ, như Dusan Vlahovic (Serbia), Rasmus Hoijlund (Đan Mạch), Benjamin Sesko (Slovenia), Lois Openda (Bỉ), Joshua Zirkzee (Hà Lan)... Họ đều đã có những màn trình diễn cá nhân ấn tượng ở câu lạc bộ chủ quản trong mùa giải vừa qua và EURO 2024 là cơ hội để những tiền đạo này bước lên một nấc thang mới trong sự nghiệp của mình.

Hoàng Hải