Biên phòng - Từ một xã nghèo, tiềm lực kinh tế còn hạn chế, chỉ sau hơn 2 năm, xã Xín Mần, huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang đã được công nhận là xã nông thôn mới (NTM). Chìa khóa thành công của xã biên giới này chính là từ sự huy động tổng hợp các nguồn lực với sự quyết tâm và đồng lòng của người dân.
Điều đầu tiên Bí thư Đảng ủy xã Xín Mần - anh Thèn Văn Tiến chia sẻ với chúng tôi, đó là địa phương luôn nhận được sự giúp đỡ của Đồn Biên phòng cửa khẩu Xín Mần, từ việc tăng cường cán bộ giữ chức danh Phó Bí thư Đảng ủy xã tới việc giới thiệu đảng viên sinh hoạt tại các chi bộ thôn, bản biên giới, phân công cán bộ phụ trách các hộ gia đình ở khu vực biên giới. “Không chỉ giúp chúng tôi củng cố hệ thống chính trị cơ sở, cán bộ, đảng viên Đồn Biên phòng Xín Mần còn tham mưu, xây dựng các mô hình giúp dân phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, các anh rất tích cực tham gia các phần việc cụ thể giúp chúng tôi hoàn thành các chỉ tiêu xây dựng NTM” - Anh Tiến chia sẻ.
Xín Mần có 299 hộ với 1.400 nhân khẩu thuộc các dân tộc Mông, Nùng, La Chí và Mường sinh sống ở 5 thôn. Thực tế, xuất phát điểm xây dựng NTM của Xín Mần khá thấp, bởi cơ sở hạ tầng hạn chế, tỉ lệ hộ nghèo cao. Trong khi đó, địa hình ở đây chủ yếu là đồi núi, thời tiết khí hậu không thuận lợi, thiên tai, hạn hán, rét đậm, rét hại kéo dài đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất của nhân dân.
Cuối năm 2017, Xín Mần mới bắt tay vào xây dựng NTM. Trong quá trình thực hiện, các tiêu chí về thu nhập, môi trường, nhà ở, tỉ lệ hộ nghèo thực sự là những thách thức lớn đối với địa phương này. Trong cái khó, Xín Mần đã chủ động nắm bắt, tận dụng chính sách ưu đãi của tỉnh, huyện và các nguồn lực để phát triển sản xuất như chính sách vay vốn phát triển chăn nuôi trâu, bò, lợn, trồng lúa chất lượng cao...
Để đảm bảo tiến độ thực hiện chương trình NTM, Đảng ủy, UBND xã Xín Mần đã phân công cán bộ, đảng viên phụ trách, đốc thúc các thôn thực hiện các tiêu chí NTM, nhất là các tiêu chí về nhà ở, chuồng trại chăn nuôi... Như nhiều địa phương biên giới khác, đường giao thông luôn là vấn đề đau đầu khi xây dựng NTM. Xín Mần cũng vậy.
Địa hình đồi núi dốc, dân cư sống thưa thớt là những điều kiện khách quan khiến cho việc cứng hóa đường giao thông không dễ. Giải quyết vấn đề này, xã Xín Mần huy động sự tham gia của toàn dân với sự trợ lực từ Đồn Biên phòng cửa khẩu Xín Mần. Người dân cùng cán bộ Biên phòng mở rộng đường liên thôn, đổ bê tông các tuyến đường đất. Với sự đồng lòng của người dân và chính quyền địa phương, chỉ trong hơn 1 năm, hàng loạt tuyến đường được hoàn thành giúp cho Xín Mần hoàn thành tiêu chí giao thông.
Đạt tiêu chí NTM đã khó, giữ vững được càng khó hơn. Đây chính là trăn trở, suy nghĩ của Bí thư Thèn Văn Tiến. Trong câu chuyện với chúng tôi, anh chia sẻ: “Việc hoàn thành NTM là nỗ lực của toàn thể người dân. Chúng tôi vui vì đã được công nhận NTM, nhưng cũng luôn ý thức phải cố gắng giữ vững 19/19 tiêu chí NTM đã được công nhận và phát triển hơn trong thời gian tới”.
Nếu như tiêu chí giao thông ban đầu gặp khó khăn vì kinh phí thực hiện, thì tiêu chí môi trường lại vấp phải rào cản từ chính tâm lý, phong tục của người dân nơi đây. Bà con vẫn giữ tập quán nuôi nhốt trâu bò sát nhà ở, thậm chí ngay dưới gầm nhà, bởi đó là tài sản lớn của cả gia đình. Bà con lo sợ để trâu bò nơi xa lỡ bị bắt mất thì coi như mất cả cơ nghiệp.
Đây chính là lúc cán bộ Biên phòng vào cuộc mạnh nhất, trước hết là đảm bảo an ninh trật tự để bà con yên tâm. Thôn Tả Mù Cáng được chọn làm điểm. Cán bộ Biên phòng là những người đầu tiên tới nhà dân vận động, thuyết phục bà con quy hoạch chỗ ở cho trâu bò ra xa khu vực nhà ở. Cũng chính cán bộ Biên phòng trực tiếp xuống giúp các hộ dân xây dựng chuồng trại. Với sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương cùng uy tín của BĐBP, người dân Xín Mần đã thay đổi nếp nghĩ, đưa trâu bò ra nuôi nhốt ở xa khu vực nhà ở. Không dừng lại ở đó, bà con cùng đồng lòng thực hiện phong trào “Nhà sạch, vườn đẹp”. Tại thôn Tả Mù Cáng, cán bộ Biên phòng giúp người dân xây nhà tắm, làm nhà vệ sinh, láng nền nhà...
Đưa chúng tôi xuống thăm nhà dân, Trung tá Đỗ Ngọc Chiến, cán bộ Đội Vận động quần chúng, Đồn Biên phòng cửa khẩu Xín Mần bảo rằng, để vận động bà con thay đổi nếp nghĩ, chúng tôi chỉ rõ cái lợi, cái hại, bà con thấy hợp lý là sẽ làm theo. Đúng như anh Chiến nói, khi bà con đã nhận rõ thiệt hơn thì tự mình làm cho nhà sạch, trồng rau trong vườn, trồng hoa quanh nhà không một chút gò ép. Mỗi tuần một lần, bà con tự bảo nhau dọn vệ sinh các trục đường chính trong thôn, xã.
Thực hiện tiêu chí thu nhập, xã Xín Mần đẩy mạnh trồng cây thảo quả và các cây dược liệu khác có giá trị kinh tế cao. Địa phương này đã phát triển được 65ha thảo quả và trồng mới được hơn 200ha rừng. Các mô hình phát triển kinh tế cũng được xây dựng. Trong đó, Đồn Biên phòng cửa khẩu Xín Mần phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Xín Mần xây dựng mô hình phát triển chăn nuôi lợn đen tại thôn Tả Mù Cáng theo hình thức tặng con giống cho phụ nữ nuôi. Sau một năm, con giống sẽ được luân chuyển cho hộ khác.
Đến cuối năm 2018, xã Xín Mần được công nhận đạt chuẩn NTM. Theo đánh giá của Đảng ủy xã Xín Mần, kinh tế của xã đã tăng trưởng ổn định, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, tăng tỉ trọng dịch vụ - công nghiệp, giảm tỉ trọng các ngành nông - lâm nghiệp. Thu nhập đầu người đạt 38 triệu đồng/ người/ năm, tăng 26 triệu đồng so với năm 2015. Tỉ lệ hộ nghèo giảm từ 27,08% năm 2015 xuống còn 5,35% năm 2020 (bình quân mỗi năm giảm 5,42%); tỉ lệ hộ giàu hằng năm tăng 1%. Tình hình an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội luôn ổn định, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Đến nay, tỉ lệ trẻ 6 đến 14 tuổi đến trường của Xín Mần đạt 98%, tỉ lệ lao động qua đào tạo đạt 40%; trên 90% hộ dân của xã được sử dụng nước hợp vệ sinh.
Được biết, để thực hiện thành công chương trình xây dựng nông thôn mới, xã Xín Mần đã xây dựng mỗi tiêu chí NTM thành một chuyên đề và phân công cụ thể cho các thành viên trong Ban Chỉ đạo xây dựng NTM xã phụ trách từng tiêu chí, từng hộ dân gắn với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn.
Nguyễn Bích
